Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Mechanizmyekologicznychzależnościmiędzydrobnoustrojami
3.1.Oddziaływaniabezpośrednie
Oddziaływaniabezpośredniewystępująwświeciemikroorgani-
zmówbardzorzadko.Dotegotypuinterakcjimożnazaliczyćpaso-
żytnictwo,drapieżnictwoorazmutualizm.Mogąonepolegaćna
odżywianiusiępierwotniakówbakteriami(drapieżnictwo),paso-
żytowaniujednegoorganizmunadrugim(faginabakteriach)lub
ścisłymwspółżyciu(Mycielski,2005).
Drapieżnictwopoleganaodżywianiusięjednychmikroorganizmówinnymi.Ten
rodzajinterakcjiczęstospotykamywprzypadkuzwierząt,zaśwświeciedrobno-
ustrojówjesttozjawiskowystępującestosunkoworzadko.Najlepszymprzykładem
tejformyoddziaływańmożebyćodżywianiesiępierwotniakówiniektórychgatun-
kówśluzowców(Myxomycetes)bakteriami.Takiezjawiskomożezachodzićwglebie,
gdziepierwotniakiżywiąsiębakteriami,dodrapieżcówmogąnależećamebyoraz
wiciowce.Pojedynczakomórkadrapieżcymożepożeraćznacznąliczbędrobnoustro-
jów.WprzypadkuwiększościProtozoa,któreorganizmamitlenowymi,pokarm
jestwprowadzanydoukładutrawiennego(takjestwprzypadkuorzęsków)alboza
pomocąnibynóżeksfagocytowanyprzezameby.Pierwotniaki,którepozbawione
zdolnościruchu,pobierająpokarmzprzepływającejwody.Takirodzajinterakcji
możemyspotkaćrównieżwosadachczynnych,wodachzanieczyszczonychorazście-
kach.Wosadzieczynnymmożemyspotkaćnietylkobakterie,aleteżpierwotniaki.
Orzęskiorazwiciowceodgrywająrolęwlikwidowaniubakteriiściekowych.Ponadto
dochodzidoredukcjiilościosaduczynnego,cojestwywołaneprzezdrapieżnictwo
pierwotniaków(Alexander,1975).
Wostatnichlatachprzeprowadzonoszeregbadańdotyczącychczynnikówbak-
teriolitycznychwytwarzanychprzezpierwotniaki,celemwyjaśnieniamechanizmu
niszczeniaprzezProtozoapeptydoglikanu(mureiny)ścianykomórkowejbakterii.
Oczyszczonepreparatyenzymówpierwotniakówprzydatnewbadaniustruktury
ściany,naprzykładenzymN-acetyloheksozaminidazaizolowanazAcanthamoeba
castellanii,którahydrolizujewiązanieglikozydowe(;-1-4)międzyN-acetyloglukoza-
minąakwasemN-acetylomuraminowym.Podobniejaklizozym,enzymtenrozrywa
tosamowiązaniewgłównymłańcuchuwielocukrowym.Wywieratakżewpływna
żywekomórkibakteriiGram-dodatnich,coświadczyotrudnościpenetracjiprzez
ścianęGram-ujemnych(Kotełkoiwsp.,1979).
Kolejnymprzykłademinterakcjibezpośrednichmiędzymikroorga-
nizmamijestpasożytnictwo.Polegaononatakimwspółżyciudrob-
noustrojów,wktórymjedenzpartnerów(pasożyt)odnosikorzyści,
zaśdrugi,tj.gospodarz(żywiciel),ponosiszkody.Zpasożytnictwem
mamydoczynienia,gdyżywicielemjestżywyorganizm.