Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poczucieosamotnieniajakosymptomnaszychczasów
Osamotnieniejestinnymzjawiskiem.Człowiekmożeodczuwaćpoczucieosa-
motnieniawobecprzeciwnościlosu,awięctychzdarzeńbądźokolicznościżycio-
wych,któresąsilniestresującedlajednostki,związanezrodzinnączyspołeczną
sytuacją(np.ubóstwo,rozwódrodziców)lubzbezpośrednimzagrożeniemżycia
(wojny,katastrofy,atakiterrorystyczne)(Rutter,2000;Luthar,Zigler,1991;Masten,
Powell,2003).Przydefiniowaniuprzeciwnościlosubardzoważnejestodróżnienie
tychnegatywnychzdarzeńbędącychkonsekwencjąpodejmowanychprzezjednost-
kędecyzji(np.używaniesubstancjipsychoaktywnych,złewynikiwnauce,ucieczka
zdomu)odtych,któresąniezależneodwoliczłowiekaiktóreniepodlegająkontroli
(np.choroba)(por.np.Borucka,Ostaszewski,2012;Borucka,Pisarska,2012;Luthar,
Zigler,1991).
Czynnikiwywołująceczypogłębiającepoczucieosamotnieniamogąmiećróżny
charakter.Dotyczągłówniewzrastaniawokreślonymśrodowisku(rodzinazpro-
blememalkoholowym,narkotykowymbądźzaburzeniamipsychicznymi,rodzina
zagrożonabezrobociem,przemocą,przestępczością,rozbiciem).Sąteżnimitrauma-
tyczneprzeżycia,naprzykładwykorzystanieseksualneczyteżporzucenie,awkon-
sekwencjiwychowywaniesięwplacówkachopiekuńczych(por.np.Sikorska,2011).
Zarównosamotność,jakiosamotnieniemogąbyćzwiązanezprzykrymiprze-
życiamiosobistymi,miećniekorzystnycharakterorazpowodowaćwieleproblemów
izagrożeń(alkoholizm,narkomania,próbysamobójcze).Mogątakżeprowadzićdo
osłabieniakondycjifizycznejipsychicznejczłowiekaczydoniepowodzeńwkształ-
towaniurelacjiinterpersonalnych(por.np.Wyczesany,2001).
Zwielubadańwynika,żepoczucieosamotnieniazwiązanejestszczególniezpo-
stawąwobecsamegosiebieiwobecinnych.Dzisiajzagadnieniatestająsięjednym
znajważniejszychtematówpodejmowanychwpsychologii,zarównowramachanaliz
teoretycznych(por.np.Bushman,Moeller,Crocker,2011;Leary,MacDonald,2003;
Swanniin.,2007),jakidziałańterapeutycznych(por.np.:Hempolińska-Nowik,
1996;Huflejt-Łukasik,2010;Plummer,2010).
Jużodnajmłodszychlatczłowiekobserwujeświatdookołasiebieiwieledo-
świadczeńodnosidowłasnejosoby.Postawyrodziców,dalszejrodziny,potemtakże
rówieśnikówinauczycieliwobecdzieckaodgrywająistotnąrolęwokreślaniutego,
cojestważneiwartościowewoceniesamegosiebie,innychczyteżzdarzeń(por.
np.Cardinali,D’Allura,2001;Kernis,2005;Kozielecki,1986;Niebrzydowski,1976;
Wegscheider-Cruse,2014).Woceniesamegosiebieczłowieknajpierwbierzepod
uwagęto,cosądząoniminni,szczególnieosobyznaczące,zwłaszczarodzice,ado-
pieropóźniejokreślaswojąwartośćsamodzielnieiniezależnieodinnych(np.Satir,
2002,s.35).
Szczególnieważnymśrodowiskiemwarunkującympostawywobecsamegosiebie
iwobecinnychjestrodzina.Jestonatymelementemśrodowiskawychowawczego,
któryoddziałujenajednostkęnajdłużej,odurodzeniadziecka,ażpojegousamo-
dzielnieniesię,aczasemnawetprzezdalszeżycie.Wrodziniedzieckonawiązuje
pierwszekontakty,zdobywadoświadczeniadotyczącewspółżyciaspołecznego;wro-
dziniedzieckojestwdrażanedofunkcjonowaniawczekającychjerolachspołecznych,
20
