Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
materialnymiszczątkamiprzeszłościduchowej53.Jednazpierw-
szychrozprawtorzeczKrzysztofaWiesiołowskiegoostarożyt-
nościachreligijnychSłowianpierwotnych54.Ztegonurtuwyrósł
wKrakowiepomysł(1820rok),abyusypaćkopiecKościuszki,
nsięgającwspaniałejprostotypierwiastkowychwiekównaszej
Ojczyzny”,czyliwzorumogiłyWandyiKraka55.
NawrótdoSłowiańszczyznypogańskiejzostrąnutążalu
dochrześcijaństwa,zwłaszczałacińskiego,którejąstarło,zna-
lazłwZorianieDołędze-Chodakowskimnamiętnegorzecznika
iposzukiwaczaśladówzamarłejprzeszłości56.Dośćwcześnie
pojawiłysiępróbyłączeniatego,coprzekazywałyźródłapisane
oSłowiańszczyźniezachodniej,łączniezDługoszemoPolsce,
ztym,cowydzieranoziemi.Ówczesneczasopiśmiennictwoliterac-
ko-naukoweprzynosiłolicznedrobneprzyczynkiizestawieniain-
formacjimitologicznych,aserceichautorówściskałżal,żenżaden
tojeszczezbożkówpotopionychprzezMieczysławanieopuścił
goplanejtoni”(nPrzyjacielLudu”1837);wroku1842zinicjatywy
53A.Abramowicz,Wiekarcheologii.Problemypolskiejarcheologiidziewięt-
nastowiecznej,Warszawa1967;tenże,Podróżnicypoprzeszłości.Szkicezdziejów
archeologii,Łódź1970;tenże,Dalecyibliscy.Szkicezdziejówarcheologii,Łódź
1974;tenże,Urnyiceraunie,Łódź1979;J.Gąssowski,Zdziejówpolskiejarche-
ologii,Warszawa1970.
54K.Wiesiołowski,Ostarożytnościachreligijnychpierwszychmieszkańców
Polski,tudzieżemigracjitegoNaroduiHunówdoEuropy,Warszawa1816.
55Wzakresieliteraturyrosyjskiejhistoriabadańzaczynasięrozdziałemmi-
tologicznymV.N.Tatiżčeva(1685-1750)wjego:Istorijarossijskajassamych
drevnejśíchvremenneusypnymytrudamičereztridtcaťletsobrannajaiopisannaja
pokojnymtajnymsovietnikomiastrachanskimgubernatoromVasil’emNikitičem
Tatiśčevem,t.1-5,Moskva1768-1848[V.N.Tatiżčev,Istorijarossijskajavse-
mitomach,wyd.A.I.Andreev,S.N.Val’k,M.N.Tichomirov,Moskva-Leningrad
1962-1968],zob.M.T.Znayenko,TheGodsofAncientSlavs:Tatishchevandthe
BeginningsofSlavicMythology,Columbia1980,orazksiążkamiA.S.Kajsarova,
VersucheinerslavischenMythologieinalphabetischerOrdnung,Göttingen1804
(przekł.ros.1807,1810)iG.G.Glinki,Drevnjajareligijaslavjan,Mitava1804.
ZainteresowanieSłowianaminadŁabąiOdrąwykazanojużwkońcuXVIIIw.:
I.I.Steinbrück,VomGötzendienstinPornemundRügen,Stettin1792;S.T.Pannach,
ReliquiendenFeld-,Wald-,WasserundSlanskultenunterdenWenden,nLausitzische
Monatsschrift”,1797,s.741-759.
56Z.Dołęga-Chodakowski(A.Czarnocki),OSłowiańszczyźnieprzedchrześci-
jańskiej,Krzemieniec1818.
39
