Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zorganizowanegopogaństwajakowartościnarodowej.Pozytywizm
jakbyprzypomniałsobietymsamymzdaniewybitnegoczeskiego
założycielaslawistykihistorycznejJosefaDobrovskiego:nnicnie
wymagabardziejkrytycznejrewizjiinaprawywobrębiewiedzy
ostarożytnościachsłowiańskichjakmitologia”59.Alezarówno
wPolsce,jakiwinnychkrajachsłowiańskich,przejętychodbu-
dowąswejświadomościnarodowej,cenionoiprzecenianokażdy
ułamekprzeszłości,naprawianobrakiwiadomościprzeznadmierną
wiaręwtekstyizapisyetnograficzne.OdpołowyXIXwiekuwyra-
stałaobfitaliteraturamitologicznaczeskairosyjska,zeznacznym
wpływemtakżenapolską,jakPawełJózefŚafařík60,Aleksandr
S.Famincyn61,AleksandrN.Afanas’ev62,aunasWilhelm
Bogusławski63ikilkumałoudatnychpopularyzatorów.Powstawała
następnawizjareligiisłowiańskiej,którawymagałazakwestiono-
waniaprzypomocynowychfilologicznychmetodkrytycznych.
PrzyniosłojewostatniejćwierciXIXw.językoznawstwodzię-
kiFranzowiMiklosichowi,VatroslavowiJagiciowiiinnym,atak-
żeczęściowowprowadzonetureligioznawstwoporównawcze.
Ograniczonoobrazdawnychwierzeńsłowiańskichdoskromnych
ram,któremiałyodtądostaćsięjakodefinitywnepomiażdżącej
analiziefilologicznejtekstówinazwmitologicznych.Podsumował
tenstanrzeczy,niebezżaluioporuwrezygnacjizwieludomy-
słów,najpierwbadaczczeskiLuborNiederle64.Ostatecznyzaścios
dziedzictwuromantyzmuzadałAleksanderBrückner,któryzebrał
swojepółwiekowedoświadczeniebadawczewMitologiisłowiań-
skiejiwMitologiipolskiej.Świetnośćtychstudiówpoleganawer-
wiepolemicznejiwirtuozeriietymologicznej.Słabościwynikają
59ZaA.Brückner,Mitologiasłowiańskał,s.3.
60P.J.Śafařík,Slovanskéstarośitnosti,wyd.2,Praga1863[przekł.pol.
Starożytnościsłowiańskie,1842-1844,repr.Poznań2003].
61A.S.Famincyn,Bośestvadrevnichslavjan,St.Peterburg1884.
62A.N.Afanas’ev,Poetičeskievozzrenijaslavjannaprirodu.Opytsravnitel’no-
goizučenijaslavjanskichpredanijiverovanijvsvjazizmifičeskimiskazanijami
drugichrodstvennychnarodov,t.1-3,Moskva1865-1869.
63W.Bogusławski,DziejeSłowiańszczyznypółnocno-zachodniejdopoł.
XIIIw.,t.II,Poznań1889[repr.Poznań2005],s.710-862.
64L.Niederle,ŽivotstarychSlovanů.Základykulturníchstarośitnostíslovan-
skych,t.2,cz.1,Praha1916.
41
