Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Mobbingwkontekściepatologiimiejscapracy
1040Mobbingwkontekściepatologii
miejscapracy
15
Pojęciemobbingurozpatrywaćnależywszerszymkontekściepatologiiorga-
nizacyjnych,jestonbowiemczęściąwiększegokontekstukulturyorganizacyj-
nej(SaliniHoel,2011).Wlatach90.XXwiekuuwagabadaczyskierowana
zostałanaopiszjawiskzwiązanychzDciemnąstroną”komunikacjiwmiejscu
pracy.YoavVardiiYoashWiener(1996:152)zaproponowaliużywanieogól-
negoibardzoszerokiegopojęciaDzłezachowaniewpracy”(misbehaviorinor-
ganizations)zawierającegoprzejawytakichnegatywnychoddziaływańjakkra-
dzieżwpracy,niewłaściwepraktyki,zachowaniakontrproduktywne,aspekty
związanezetykąmiejscapracy,donosicielstwo(whistleblowing),ukrywanie
ważnychinformacji,nadużycia,molestowanieseksualne,wandalizm.Inni
badaczepragnęlijednakstworzyćodrębnedefinicjedlaróżnychprzejawów
złychpraktykwmiejscupracy,takichjakzachowaniakontrproduktywne,za-
chowaniaantyspołeczne,agresjaczymobbing.Szybkozatemwliteraturze
pojawiłsięchaoszwiązanyzwielościąiniejasnościąkryteriówdefiniujących
poszczególnepojęcia(Fritz,2014).JanieFritz(tamże)proponujetraktować
terminDzłezachowaniewpracy”jakoswegorodzajupojęcioweodniesienie
dlaróżnychprzejawówzachowańproblematycznychworganizacji,wśródktó-
rychmobbingwmiejscupracystanowiodrębnyfenomen.Wramachniewła-
ściwychzachowańwpracy(organizationalmisbehavior)Fritzwymieniazacho-
waniakontrproduktywne,organizacyjnąpatologięiagresjęwpracy.Autorka
zaznacza,żechociażpojęciatesączęściowowzajemniezbieżne,zainnymiba-
daczamipodejmujepróbęichrozgraniczenia.Ponadtoposzczególnetepojęcia
stanowićmogąkontekstdlazrozumieniaistotymobbinguwpracy(tamże).
Przezzachowaniakontrproduktywne(counterproductivebehavior)rozumie
sięwszelkieintencjonalnezachowaniaprzejawianeprzezczłonkóworganiza-
cji,apostrzeganeprzezniąjakosprzecznezinteresaminakreślonymiodgór-
nie(SpectoriFox,2002).Celemzachowańkontrproduktywnychjestwyrzą-
dzeniekrzywdyorganizacjilubjejpracownikom.Przyczyntegotypudziałań
upatrujesięnatomiastwreakcjachnastresującewarunkipracy(Fox,Spector
iMiles,2001;SpectoriFox,2005).Mobbingwpracymożebyćrozpatrywa-
nyjakoprzykładzachowaniakontrproduktywnego,działaniaprzynoszącego
szkodydlaorganizacji.Działaniaocharakterzemobbinguskierowaneprze-
ciwkookreślonejosobiewpływająnaspadekefektywnościpracynietylkopra-
cownikapoddanegomobbingowi,lecztakżeosóbbędącychświadkamitych
praktyk.
Patologiaorganizacyjna(workplacedeviance,np.RobinsoniBennett,1995)
definiowanajestjakodobrowolnezachowaniałamiąceważnenormyorga-
nizacji,aprzeztogrożącedobruorganizacjii/lubjejpracowników.Sandra
