Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzeniedomotywacji
Emocjejakomotywy
Jaksięczujesz,gdyktościęobraża/odrzucaalbokiedymusiszniedługozdaćważny
egzamin,albogdytwójnajlepszyprzyjacielsięwyprowadził?Wieleosóbodczuje,od-
powiednio,złość,lękismutek.Tesubiektywneuczuciaokreślasięjakoafekt.Sąone
częściąszerokiegowyborureakcjiskładającychsięnaemocje.Reakcjeteobejmują
pobudzeniefizjologiczne,gotowośćdodziałaniaireakcjemimiczne.Działająsynchro-
nicznie,ponieważmająosiągnąćcelemocji.Naprzykładcelemzłościjestwyrównanie
krzywdy,celemlękubędzieosiągnięciepoczuciabezpieczeństwa,asmutku–szu-
kaniepocieszeniauinnych.Podczasodczuwania/przeżywaniaemocjiróżnereakcje
współdziałają,ponieważwłaśnietoumożliwianajskuteczniejszeporadzeniesobie
ztrudnymwydarzeniemśrodowiskowym.Tajednośćpoprawiasamopoczucieiszanse
przeżycia(KeltneriShiota,2003).Wyzwania,takiejakzniewaga,różnesprawdziany
lubosobistastratabyływhistoriiludzkościpowszechneiemocjeewoluowaływłaśnie
poto,byumożliwićskutecznieradzeniesobieznimi.Podsumowując,należyzauwa-
żyć,żeemocjemotywujązachowaniapozwalająceosiągnąćcelemocji.
Celpsychologiimotywacji
Czymotywacjadotyczywszystkichwtensamsposób?Czyistniejąwielkieteoriemo-
tywacji,któremiałybyjednakowezastosowaniedowszystkich–cośnakształtprawa
grawitacji?Wyobraźsobie,żedwieosoby–wysokaiciężkaorazniskailekka–skaczą
jednocześniezwysokiejplatformydobasenu.Niezależnieodróżnicywzrostuiwagi,
obiewpadnądowodyjednocześnie.Prostewyjaśnieniewynikazprawagrawitacji,
któredotyczywszystkichobiektówtaksamo,bezwzględunaichwielkośćczywagę.
Niestety,wpsychologiiniejesttotakieproste.Coś,comotywujekogośwdanym
momencie,możeniedziałaćwinnym.Ato,comotywujejednąosobę,wcaleniemusi
motywowaćdrugiej.
Naprzykładpożywieniemotywujeludzidojedzenia,gdysągłodni,natomiastkiedy
głodniniesą,motywacjajestsłabsza.Ponadtomotywacjadojedzeniamożebyćwięk-
szauosóbzwiększąmasąciała,ponieważpotrzebująonewięcejkaloriiwporówna-
niuzosobamilżejszymi.Narycinie1.2awidać,żenaprzyjęciumożeszzjeśćdziesięć
chipsówziemniaczanych,gdyjesteśgłodny,aletylkopięć,gdyjesteśsyty(Sadouliin.,
2014).Dotegookazujesię,żenatejimpreziejednaosobamożezjeśćwięcejniżinna,
nawetjeśliobiesąrówniegłodne.Osobytemogąsięróżnićnaprzykładpoziomem
ekstrawersji.Tacecha,opisującastopieńtowarzyskości,sięgaodintrowersji(cicha,
wycofana)doekstrawersji(śmiała,rozmowna).Narycinie1.2bwidać,żeosobaeks-
trawertyczna,towarzyskairozmownamożezjeśćdziesięćchipsówwporównaniu
zpięciomaspożytymiprzezosobęmniejtowarzyską,introwertyczną(KelleriSiegrist,
2015).Skororóżnychludzimotywująróżnerzeczywróżnymczasie,tojakmożna
stworzyćpsychologięmotywacji?Otóżpsychologowiepróbująpokazać,jakmoty-
wacjazmieniasięudanejosobywróżnymczasieorazuróżnychosóbwtymsamym
czasie.Zatemjednąstrategiąbadawcząjestpokazanie,jakzmieniasięmotywowane
zachowaniewrazzprzejściowymizmianamiwewnętrznychmotywówdanejosoby,
chociażbygłodnykontrasyty(ryc.1.2a).Drugąstrategiąjestwskazanie,wjakisposób
motywowanezachowanieróżnisięuróżnychosób,takichjakintrowertycyiekstra-
wertycy(ryc.1.2b).
4
