Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakajestspecyfikanaukiinauczania-uczeniasię
13
Jejgłównymzadaniemjestustaleniezależnościwarunkującychdziałalność
dydaktyczną0
Teoriadydaktycznajestskładnikiemogólnejteoriizachowania,którastanowi
przedmiotbadańsocjologicznych,psychologicznychorazprakseologicznych.Po-
wstajeonazarównozbadaniazachowań,jakiewystępowaływprzeszłości,jakiprze-
biegającychaktualnie.Senspraktycznymanatomiastgłówniedlakonstruowania
przyszłości,tj.dlaorganizowaniatakichzachowańwychowawcówiwychowanków,
jakiepożądanezpunktuwidzeniacelówwychowawczych,odzwierciedlających
aktualneorazprzyszłepotrzebyspołeczneiindywidualne.
Dydaktykabadazachowaniacelowenauczycieliiuczniów,tzn.te,którezmie-
rzajądodokonaniaokreślonychzmianwuczniach.Wynikibadańdydaktycznych
informująmianowicieotym,jakzapomocąopisanegosystemuzabiegówiśrodków
uzyskaćzmianędanegostanuwstanpożądany.Ztychpowodówdydaktykajestna-
uką,któraniemożezawieraćtylkowypowiedziteoretycznych,leczzarównozdania
teoretyczne,jakioceniająceoraznormatywne.Niemożnajejwięcuważaćzanaukę
wyłączniepraktycznączystosowaną,jestbowiemnaukąteoretyczno-praktyczną.
Jakądyscyplinąnaukowąjestdydaktyka?Ponieważdydaktykajakonauka
humanistycznanależydonaukindukcyjnych,zakładasię,żejejtwierdzenia,wywie-
dzionewdrodzeindukcjimogąokazaćsięzawodnei-jakotakie-mogązostaćod-
wołane,podobniejakwnaukachprzyrodniczychihumanistycznych.Jednakoprócz
twierdzeńindukcyjnych,naukite,awięcidydaktyka,posługująsiętwierdzeniami
orodowodziededukcyjnym.tobądźzdaniadefinicyjne,bądźtwierdzeniaczerpane
znaukmatematycznych.Oprócznichwnaukachindukcyjnychwystępująopartena
indukcjizdaniaspostrzeżeniowe.Wprzypadkudydaktykiodnosząsięonedoprzyję-
tychwprogramiekształceniarzeczyizdarzeń,czerpiącswojątreśćzbezpośrednich
spostrzeżeńzmysłowych.Wartośćszczególnąmająonewtedy,gdydająodpowiedzi
nazgórypostawionepytania.Abyumożliwićtakieodpowiedzi,stosujesięróżne
metodybadańdydaktycznych,oparteprzedewszystkimnaobserwacjachiekspery-
mentach.Wskutektegotwierdzenia,posługujesięktórymidydaktyka,zaczynającoraz
wierniejodtwarzaćistotnezależnościwystępującewprocesiekształcenia.Procesten
charakteryzujesięharmonijnymłączeniempoznawanejrzeczywistościzemocjonal-
nymjejprzeżywaniemipraktycznymnaniąoddziaływaniem;systematycznymprzy-
swajaniempodmiotowejwiedzyowartościach;zmienianiemświataorazwpływaniem
narzeczywisteszanseoddziaływaniaprzezszkołęwspółczesną,atakże-wcoraz
większymstopniu-naosobowośćwspółczesnegoczłowieka.
Dydaktykajakonaukadostarczawiedzyostanierzeczyistniejącymwobrębie
przedmiotujejbadań.Spełniawtensposóbfunkcjędiagnostyczną(poznawczą),pole-
gającąnagromadzeniuwiedzyoprzedmiocieiobiektywnejocenierzeczywistości
dydaktycznej.Funkcjaprognostycznaprzejawiasięwprzewidywaniuprzebieguprzy-
szłychzmianrzeczywistościdydaktycznejnapodstawiepoznanychprawidłowości
procesudydaktycznego.Tedwiefunkcjeskładająsięnapełnienieprzezdydaktykę