Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.2.(Multi)modalność
23
odróżniasięodsiebieDmodalności”(ang.modes)iDmedia”(ang.media)
komunikacji,por.Kress,VanLeeuwen(2001),Lauer(2009:227),Kress(2010),
Żebrowska(2014),Bonacchi,Karpiński(2014:2-3),Winiarska,Załazińska,red.
(2018).DModalności”rozumianejakosposobyreprezentowaniainformacji,
kanałysemiotyczne(ang.semioticchannels)lubtrybysemiotyczne(ang.semiotic
tribs),którychmówiącyużywajądotworzeniatekstów.Mogąnimibyćnp.:słowa,
dźwięki,statycznelubporuszającesięobrazy,animacjeikolory.ZkoleiDmedia”
tonarzędziaizasobymaterialne,używanedoprodukowaniairozpowszech-
nianiatekstów.tonp.:książki,radio,telewizja,komputery,pędzelipłótno,
ludzkiegłosy.Torozróżnieniestanowitakżepodstawęodróżnianiaodsiebie
terminówDmultimodalność”(ang.multimodality)iDmultimedialność”(ang.mul-
timediality),któreczęstoużywanezamiennie.Wynikatom.in.ztego,
żebadanianadmultimodalnościąwymagająanalizydanychmultimedialnych.
WpolskiejliteraturzeprzedmiotumożnaznaleźćodniesieniaterminuDmedia”
dowerbalnychiniewerbalnychśrodkówkomunikacji.M.Nowakowska(1979:
181)posługujesięterminemDmedium”,któryodnosido:wypowiedzi,intonacji,
wyrazutwarzy,gestówrąk,ruchówgłowyiciała.T
.Goban-Klas(1990:14)
polemizujezNowakowskąistwierdza,żemediatrudnowyliczyć,apozatym
zmienne:mediummożebyćzarównocałaręka,jakipalec.Badaczproponuje
więcstosowanieinnegoterminu,mianowicie:Dinstrumentariumkomunika-
cyjne”.Niezależnieodtychpropozycjirozwójbadańnadjednoczesnąkomu-
nikacjąwerbalnąiniewerbalnąwpolskiejlingwistyceostateczniezaowocował
przyjęciemiupowszechnieniemsięterminówDmodalność”iDmultimodalność”.
Stałosiętakmimotego,żeterminDmultimodalność”jestwykorzystywany
przezróżnedyscyplinywróżnychznaczeniach,por.Bonacchi,Karpiński(2014),
awpolskiejtradycjilingwistycznejilogicznejterminemDmodalność”utarło
sięokreślaćinnewartości,por.Antas(2013:81,przyp.64).Wlogikach
modalnychstosowanefunktorymodalne:możliwości,koniecznościitp.,
por.np.Marciszewski,red.(1988),awlingwistycejestokreślanamodalność
wypowiedzi,czylistosuneknadawcydostanówrzeczyprzedstawionychwwy-
powiedzi,por.np.Bellert(1971).
Ostatecznie,kiedynapoczątkuXXIw.wbadaniachdotyczącychtego,
zapomocączegosiękomunikujemyzaczętopowszechniestosowaćterminyDmodal-
ność”iDmultimodalność”,zrezygnowanozinnychokreśleń,związanychze
stanembadańnadtymizjawiskamiiwykorzystywanymiwtychbadaniach
metodamiorazteoriamilingwistycznymi,takichjak:Dsubstancja”(Bogusław-
ski1973:124),Dmedia”(Lyons1977:67-70),Dkanał”(ang.channel,Hymes
1972:22,26;Lyons1977:57-63),Dsposóbprodukcji”(ang.mannerofproduc-
tion,Brown,Yule1983:4-5)iDkod”(Kita2000).ZkoleiopozycjaDmodalno-
ści”iDmediów”wyparłatakierozróżnienia,jakDprzewód”(ang.transmitter)
iDkanał”(ang.channel),wykorzystanewmodelukomunikacjiC.E.Shannona