Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Cotojestmyśleniekrytyczne?
jednejznajbardziejznanych,holistycznychpropozycjinauczania
myśleniakrytycznego.Przezponad30latośrodekCriticalMove-
ment(SonomaStateUniversity)byłmiejscemcorocznychkonfe-
rencji,aprzedewszystkimopracowaniadoskonałychprogramów
nawszystkichetapachedukacji.SamR.Paulbyłautoremwielu
podręczników,założycielemlicznychcentrówifundacji,promują-
cychwłączaniemyśleniakrytycznegodoamerykańskichprogra-
mównauczania(Pauliin.,1995;Elder,Paul,2007).
KoncepcjaR.Paulaobejmujewyróżnieniensłabej”inmocnej”
formymyśleniakrytycznego.Słabaodmianamyśleniakrytycz-
negozwiązanajestzwykorzystaniemelementarnychzdolności
krytycznegomyśleniadowłasnychcelów(najczęściejdotyczyto
obronywłasnegostanowiska,krytykiargumentacjiinnych),czę-
stoegocentrycznych,czyjaknazywajeR.Paul-samooszukiwa-
niasię(self-deception).Mocnysensmyśleniakrytycznegozazna-
czasięwjegobezstronnościorazwwykorzystaniuelementarnych
strategiiwsłużbieobiektywnej,nwyważonejprawdy”,racjonalno-
ści,autonomiiisamoświadomości.Koncepcjatajeszczebardziej
podkreślazróżnicowaniemiędzytechnikamikrytycznegomyśle-
niaapostawąkrytyczną.Centralnadlanmocnego”rozumienia
myśleniakrytycznegojestideabezstronnościsądzenia,związana
zintelektualnąpokorą(poczuciem,żeniewiemwszystkiego),em-
patią(dopuszczeniemianaliząstanowiskprzeciwnychwłasnym),
uczciwością(niestosowaniemnpodwójnychstandardów”),od-
wagą(podejmowaniemproblemów,któreniezawszesąwygodne
ibezpieczne),wytrwałością(wnikliwościąicierpliwością),auto-
nomią(niezależnością),wreszciezrozumnością.
MetodaR.Paulaproponujesformułowaniecelu,określenieklu-
czowychpytańzwiązanychzdanymtematem,zidentyfikowanie
pojawiającychsięproblemów,założeńipunktówwidzenia,któ-
reprecyzująomawianezagadnienie,gromadzenieianalizęda-
nych,źródełinformacjiifaktów.Zajęciakończyrozpatrywanie
możliwychnastępstwiwniosków.R.Paulijegowspółpracowni-
cyopracowalitakżeszczegółowepodręcznikidlaróżnycheta-
pówedukacji,wktórychwskazywalinamożliwościprzekształce-
nia(remodeling)programuizajęćwkierunkukształceniamyślenia
krytycznego.Wpodręcznikachtychodnosząsiędoproblemów
bliskichdziecku,aletakżedoniejednoznacznychitrudnychza-
gadnieńwynikającychzbieżącejsytuacjispołecznej(np.analiza
przemówieńdziałaczy,fragmentyprzekazówmedialnych,proble-
myprzemocy),atakżedodziedzinowegokontekstuproblemowego
