Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Jakzdefniowaćmyśleniekrytyczne?
(np.naukiścisłe,artystyczne).Blokitematycznewspartesąucze-
niemtechnikzwiązanychm.in.z:umiejętnościązadawaniapy-
tań,wdrażaniemstandardówmyślenia,umiejętnościąargumen-
towania,identyfikacjąpropagandy,tendencyjnościimanipulacji,
rozpoznawaniembłędówwrozumowaniu,krytycznąanaliząin-
formacji.ProjektwywodzącysięznurtuCriticalMovementmoże
zostaćuznanyzanajbardziejcałościową,wielostronnieopracowa-
nąiumocowanąwprzekonywającychzałożeniachteoretycznych
koncepcjękształceniamyśleniakrytycznegonaświecie.
Drugimautorem,niezwykleistotnymtakżedlapolskiejprak-
tykirozwijaniamyśleniakrytycznego,jestMatthewLipman,au-
torprzetłumaczonegonajęzykpolskiprogramunFilozofiadla
dzieci”,twórcaamerykańskiegoInstytutuMyśleniaKrytycznego.
ProjektLipmanastworzonypodkonieclat60.przeznaczonybył
dladzieciodprzedszkolapouczniówliceum.Dlanajmłodszych
przygotowanopowieści(m.in.Elfe),adlanauczycielaprzewod-
niki(m.in.Porządkowaniemyśli,Zdziwienieświatem).Celempro-
gramuLipmanabyłodoskonalenieumiejętnościsamodzielnego
myśleniaorazpodtrzymanienaturalnejciekawościpoznawczej
dzieckaopartejnadążeniudorozumieniuświata.Zajęciarozpo-
czynająsięlekturątekstu,zgłaszaniemproblemówipytań,dysku-
sjąwenwspólnociedociekającej”iuświadomieniemsobiezagad-
nień,którenieposiadajądefinitywnegorozwiązania.Inicjująje:
postawazdziwienia,zadawaniepytańprowadzącedosamodziel-
negorozumowaniaorazdodialoguiargumentowania(poszuki-
waniadobrychuzasadnieńformułowanychnazasadzieobiektyw-
ności,zrozumiałychorazmającychoparciewfaktach).
Zajęciaprzewidująlekcjeotwarte,umożliwiającerealizację
nieokreślonychzagadnień,izajęciaookreślonymtemaciedys-
kusji.Zgodniezprzyjętąkonwencją,prowadzącyzajęciapowi-
nienwyrażaćszacunekdladziecięcychpoglądów,wydobywaćich
opinie,precyzowaćiformułowaćpytania(metafizyczne,logiczne
ietyczne),rozwijaćjeiinterpretować(ujawniaćisprawdzaćalter-
natywnemożliwości)orazlogiczniewnioskować(dążyćdokonse-
kwencjiwmyśleniu,wykrywaćbłędywrozumowaniu,domagać
sięuzasadnień).Ważnesąrównieżjegokompetencjekomunika-
cyjne,rozwijanepodczaswspólnegodociekaniazdziećmi,atak-
żeharmonizowaniedyskusji(rozbieżnychstanowisk,grupowa-
nieidei,kierowaniejejnawyższypoziomogólności).Udzieci
istotnejestskupienieuwagi,wychwytywaniegłównychideitek-
stu,zabieraniegłosu,indywidualneformułowanieodpowiedzi,
21
