Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Święta,świętał
przydatnymiprzedmiotami12.Takierozrywkiodbywałysięwniedzielepona-
bożeństwachibyłynrodzajemwidowiska,wktórymaktorzyzachęceniudzia-
łempublicznościwolązaszczytneoklaskiodsamejnagrody”13.Najważniejszym
świętembyłoświętowinobrania,kiedytowszyscyrazempracowali,razem
świętowali,śpiewającizasiadającprzywspólnymstole,amiejscemhonorowym
wyróżnianonajlepiejpracującegodanegodnia14.Byłotopołączenieelementów
pracy
,aponiej,wieczorem,zabawy
,którejfinałembyłynrace”.Zapalenieich
byłotakżeformąnagrodyprzyznawanejntemu,albotej,którategowieczoru
wykonałanajwięcejpracy
.[ł]Następniecałezgromadzeniezostajepoczęsto-
wanewinem,każdypijezazdrowiezwycięzcyiidziespaćzadowolonyzdnia
spędzonegonapracy
,weselu”15.
ZdaniemRousseauprosteformyświętowaniasprawiają,żeludstajesięza-
dowolonyiwręczszczęśliwy
.PiszącoświętującychmieszkańcachGenewy
,pod-
kreślał,żenzmieniająsięniedopoznania;tojużnietenstatecznylud,który
niezapominanigdyswychzasadgospodarności,tojużniecirezonerzy
,którzy
ważąwszystko,nawetżarty
,naszalirozsądku.Sążywi,weseli,serdeczni,mają
wówczassercewoczach,jakzazwyczajjemająnaustach;usiłująprzekazać
wszystkimradośćizadowolenie”16.Dziękiwspólnieprzeżywanympozytywnym
emocjomczująsięzespoleniwradosnymświętowaniu.Święto,jednocząc,uwal-
niaodcodziennościiwpewiensposóbodradza,uwznioślaspołeczność.Dość
łatwomożnawytworzyćpoczuciewspólnoty
,organizująctakieuroczystości,
wktórychnwidowiskostanowiąsamiwidzowie”17,toznaczygdynawzajemsię
obserwują,naprzykładwzmaganiachsportowych.Jesttobardzoważnąformą
życiaspołecznego–życiaobywatelskiego.Oodpowiedniesposobyświętowania
powinnyszczególnietroszczyćsięspołecznościrepublikańskie.
Świadomośćwielkiejwagiświętadlażyciaspołecznego,konsolidacjispo-
łecznej,wytwarzaniaiutrwalaniawięzispołecznych,aletakżeumacniania
12J.J.Rousseau,NowaHeloiza,Wrocław1962,s.249–251.
13Tamże,s.250.
14CechącharakterystycznąspołecznościClarensjestdemokratyzmpracypodczaswi-
nobrania.Każdymadowykonaniajakieśzadania–pandeWolmarprzygotowujeprasy
,
beczkiimiejscadoprzechowywaniawina,panideWolmarrozdzielapracęprzyzbiorzeitło-
czeniuwinogron,pozostałeosoby
,wtymgoście,dozorująprace.Wieczoremwszyscy
,npań-
stwo,najemnicy
,czeladź”,zasiadajądowspólnegoposiłkuprzyjednymstole,anastępnie
razemśpiewają,zapalająognie.Patrz:J.J.Rousseau,NowaHeloiza,s.381–387;B.Baczko,
Rousseauł,s.335–337.
15J.J.Rousseau,NowaHeloiza,s.387.
16J.J.Rousseau,Listowidowiskach,s.266.
17Tamże.
