Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
nejprzezdanegoautora.Tymczasemzniewiadomychprzyczyn
problemtenniejestszczególnieszerokopodejmowanyprzezauto-
rówzajmującychsięstresem,którzynajczęściejkoncentrująswoją
uwagęnaczynnikachwywołującychstres.Cowięcej,przyczyny
stresusązwykleistotnymelementemjegodefinicji(por.np.Hob-
foll,1989).Możnaodnieśćwrażenie,żeniektórzyautorzyoraz
wielupsychologówpraktykówprzyjmuje„domyślną”definicję
stresuwkwestiijegonatury.Jednocześniewydajesię,żepomimo
sformułowaniaczęstobardzoróżnychdefinicji,wwiększościwy-
padkówpsychologowiebylibybardzozgodniwidentyfikacjistre-
su.Kiedyzadalibyśmypytanie,czywdanychokolicznościach
mamydoczynieniazestresem,czynie,otrzymalibyśmypodobne
odpowiedzi.Innymisłowy,możnabypowiedzieć,żewpsycholo-
giifunkcjonujeukrytateoriastresu.Sytuacjatakaniejestjednak
korzystna,bowiemstwarzadużeryzykonieporozumień.Trzeba
równieżpamiętać,żestresemzajmująsięnietylkopsychologowie,
aletakżefizjologowieilekarze,aostatnionawetprzedstawiciele
naukozarządzaniu,gdziefunkcjonujemodnytermin„stresorgani-
zacyjny”(por.Kahn,Byosiere,1992).
Psychologiczneopracowaniaocharakterzeencyklopedycznym
ujmująstreswkategoriachodpowiedziorganizmunaokoliczności,
któresąspostrzeganeprzezpodmiotjakozagrażające.Używasię
wnichtakichsformułowań,jak„reakcjaadaptacyjna”(Auerbach,
1996),„systemowareakcjaumysłuiciała”(Quick,Quick,Gavin,
2000)czy„stanangażującyemocjonalneifizjologicznereakcje”
(Fehr,1996).Rozdziałypoświęconestresowizawierająteżdość
szerokieomówieniefizjologicznychmechanizmówstresuoraz
związkówmiędzystresemichorobą.To,cosięzatemnajwyraźniej
zaznaczawtychopracowaniachwkwestiinaturystresu,tozaak-
centowaniejegobiologicznegocharakteru,przyuwzględnieniu
czynnikówpsychologicznychwgenezie(ocenapoznawcza),oraz
kontynuowaniesposobumyśleniaSelyego.ZkoleiTheDictionary
ofPsychologyCorsiniego(2002)podajedwaznaczeniaterminu
„stres”,uwzględniającdwietradycjemyśleniawpsychologii.Pierw-
szymsąsiłydziałającenaorganizm,którezakłócająhomeostazę,
wtymtakżesąwymienianesytuacjetrudne,naprzykładfrustracja
czydeprywacja,drugim–stanfizycznegolubpsychicznegoprze-
ciążenia,którynarzucanajednostkęwymaganieprzystosowania.
