Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Teoretycznepodstawypopularyzacjiwiedzyinauki
21
telnikówfachowcówi,cozatymidzie,mająbardzoelitarnycharakter.Ważnympostu-
latembyłobyrównieżodwołaniesiępopularyzatorówdobadańsondującychzaintere-
sowanieikompetencjeposzczególnychgrupspołecznychdoodbiorutreścinauko-
wych.Badaniategotypuprzeprowadzanesąjednakbardzorzadko.
4.Rodzajedziałańpopularyzatorskich
Dlapełnegoprzeanalizowaniaobszaruoddziaływańpopularyzatorskichistotnewy-
dajesięwyodrębnienierodzajówtychdziałań.Wliteraturzeprzedmiotuwyróżniasię
czterygłównerodzajepopularyzacjinaukizewzględunastosowaneśrodkiprzekazu,
asąto:żywesłowo,druk,oglądidziałanie.ZaJ.Półturzyckimokreślićmożnatakże
tenpodziałjakoujęcie,wktórymopodstawieodmiennościdecydowaćbędzieźródło
informacji22.Pomimowieluwysiłkówzmierzającychdobardziejformalnegousyste-
matyzowaniategozagadnienia,autorcenieudałosięznaleźćtrafniejszegoklucza,
pozwalającegoopisaćrodzajedziałańpopularyzatorskich.Autorkazastanawiałasię
takżenadzastosowaniempojęcia„formy”oddziaływańpopularyzatorskich,aleze
względunaolbrzymiezróżnicowaniewystępującewomawianejdziedzinie,uznała,że
niewszystkierodzajeoddziaływańmogązostaćokreślanemianemformypopularyza-
cjiwiedzy.Szczególniejeślibędziemybraćpoduwagęwielewspółczesnychkierun-
kówoddziaływań,opierającychsięwgłównejmierzenaprzekaziezzastosowaniem
różnorodnychnowoczesnychmediów.
Wlatachsiedemdziesiątychprzeważałpogląd,żegłównąformąpopularyzacjinau-
kijestpodawanieprzezprelegentagotowychtreści.Wykładpopularnyipogadanka
uważanebyłyzagłówneformypopularyzacji.Dopoczątkulatdziewięćdziesiątych
działalnościąodczytowąidyskusyjnązajmowałysięnajczęściejwyspecjalizowane
wtejdziedzinieinstytucje–instytucjeocharakterzewszechnicowym,towarzystwa
naukowe,społeczneregionalneizawodowe.Organizowanotamliczneprelekcjeiwy-
dawanomateriałymetodycznedlaprelegentów.Odczytpopularnonaukowydoczekał
siękilkuopracowań,wktórychodnaleźćmożnawieleinteresującychspostrzeżeń.
K.Sośnickiokreślaodczytjako
słownepodaniepewnejzbiorowościsłuchaczyczęściowonowychdlanichwiadomościnaukowych
wtensposób,abymoglijezrozumieć,opanowaćpamięciowoiuczynićswojąwłasnościąwcelu
stosowaniaichwpraktyce,aprzeztopodnosićpoziomkulturywłasnejiswegootoczenia23.
Autorzagłównezadaniawkonstruowaniuodczytuuznajetakisposóbdoboru
iukładutreści,byuczynićjezrozumiałymidlasłuchacza,byułatwićichzapamiętanie
iwykorzystaniewpraktyceżyciowej.
J.Rudniańskizwracauwagęnapodstawowy,alejakżeczęstopojawiającysię
wprelekcjachbłąd,polegającynaniezadaniusobiepytaniaocelwykładu,cowkonse-
kwencjiprowadzidosytuacji,wktórejmówimyto,cosamichcielibyśmyusłyszeć,
anieto,cochcielibyusłyszećodnasuczestnicywykładu.Dokładnesprecyzowanie
22J.Półturzycki,Dydaktykadorosłych,WSiP,Warszawa1991,s.160.
23K.Sośnicki,Metodykaodczytupopularnego,WiedzaPowszechna,Warszawa1957,s.8.
