Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
rozwiązywanieproblemów,zwiększonaspójnośćtematówlubmetodorazwyło-
nieniesiękolejnejdyscypliny.
Interdyscyplinarnośćmożnarozważaćwsensieogólnymiszczególnym.
Wsensieogólnymnajczęściejoznacza„multidyscyplinarność”.Multidyscypli-
narnośćwwieluprzypadkachzaspokajapotrzebyanalizyproblemówświata
realnegoijakotakajestodpowiedziąnaposzukiwanieteoretycznychpodstaw
potrzebnychdorozwiązanianowopowstałychzagadnieńpraktycznych.Podejście
multidyscyplinarnewynikazanalizywskazującej,żeproblemdotyczywieludzie-
dzinwiedzy.Multidyscyplinarnośćpoleganaaddytywnymzestawieniuposzcze-
gólnychdziedzin[Klein1990,s.56;Moran2002,s.16;Youngblood2007,s.2].
Analizowanyproblemjestprzedstawianywkontekścieposzczególnychdziedzin,
jednakpowstałewtensposóbprojekcjesąodsiebieniezależne.Każdazdziedzin
opisujedanyproblembadawczy,używającwłasnegojęzyka,aparatupojęciowego
orazwłaściwejsobiemetodologiibadawczej.Wtakdokonanymzestawieniunie
mażadnychpołączeń,acosięztymwiąże,żadnychwzajemniewarunkujących
sięwspółzależności.Wieledziedzinnaukowychpozostajewewzajemnychrela-
cjachmultidyscyplinarnych,gdyżopisujądanezjawiska,prezentującwtensposób
własnepoglądy.Jakoprzykładymożnawymienićnp.:fizykę,biologięichemię,
archeologię,historięigeografię.Niekiedydlazaznaczeniapewnegoniewielkiego
związkumiędzyposzczególnymidziedzinamiużywasięterminu„plurdyscypli-
narność”.Najczęściejzwiązektenpoleganawspólnymwykorzystywaniudanych,
koncepcji,metodlubteorii.Ponieważmultidyscyplinarnośćcharakteryzujesię
niezależnościąperspektywopisywanychprzezposzczególnedziedziny,niekiedy
zaznaczasię,żedopieroplurdyscyplinarnośćodzwierciedlapierwszypoziom
integracjiinterdyscyplinarnej.Jednakjeślipodejścieplurdyscyplinarneumoż-
liwiarozwiązywanierzeczywistychproblemówbadawczych,możnajużmówić
odrugimpoziomie.
Wyższestopnieintegracjidziedzinowej,trzeciiczwarty,sąnaogółzwiązane
zterminami„interdyscyplinarność”(wznaczeniuszczegółowym)oraz„transdy-
scyplinarność”.Transdyscyplinarnośćmożewniektórychprzypadkachoznaczać
wykraczaniepozaramyakademickie(łączeniateoriizpraktyką)lubbyćsynoni-
mempojęciainterdyscyplinarnościwwąskimznaczeniu,którewniniejszymopra-
cowaniuoznaczanajwyższystopieńintegracjipomiędzydyscyplinami.Stosowanie
terminutransdyscyplinarnośćwtakimkontekściemaswątradycjęwniektórych
krajachEuropyZachodniej[Mittelstrass2001;Neuhauseretal.2007;Szostak
2007],jednaknajczęściej,itakjestonotutajrozumiane,dotyczyużyciapewnej
metakoncepcji,któraznajdujezastosowaniewwieludziedzinach.Jakoprzykłady
możnawymienićtakiepodejściametodologiczne,jak:cybernetyka,ogólnateoria
systemów,teoriagierczyhermeneutyka.
