Nazwy środków czynności w gwarach łęczycko-sieradzkich. Studium słowotwórczo-leksykalne

Irena Jaros

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7525-331-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2009

Liczba stron:

344

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Jaros, Irena. Nazwy środków czynności w gwarach łęczycko-sieradzkich. Studium słowotwórczo-leksykalne. Red. . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009, 344 s. ISBN 978-83-7525-331-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Jaros, I.

T1 Nazwy środków czynności w gwarach łęczycko-sieradzkich. Studium słowotwórczo-leksykalne

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2009

SN 978-83-7525-331-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 45132, author = "Jaros, Irena", editor = "", title = "Nazwy środków czynności w gwarach łęczycko-sieradzkich. Studium słowotwórczo-leksykalne", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2009", address = "Łódź", isbn = "978-83-7525-331-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Jaros, Irena

ED -

TI - Nazwy środków czynności w gwarach łęczycko-sieradzkich. Studium słowotwórczo-leksykalne

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2009

SN - 978-83-7525-331-3

ER -

Netografia (standard APA):

Jaros, Irena. Nazwy środków czynności w gwarach łęczycko-sieradzkich. Studium słowotwórczo-leksykalne [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009 [dostęp: 22 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/nazwy-srodkow-czynnosci-w-gwarach-leczycko-sieradzkich-studium-irena-jaros-45132.

gwara, derywaty, środki czynności, historia języka polskiego, Łęczyca, Sieradz

Rozprawa jest próbą monograficznego przedstawienia rzeczowników zaliczanych do leksykalnej kategorii / klasy nazw środków czynności, mieszczącej nazwy narzędzi, substancji i materiałów pomocnych człowiekowi w wykonywaniu czynności, funkcjonujących...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7525-331-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2009

Liczba stron:

344

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp8
I. Teoretyczno-metodologiczne założenia pracy16
1. Środek czynności jako przedmiot badań16
2. Sposób gromadzenia materiału i jego charakterystyka21
2.1. Wykaz punktów oraz dodatkowych źródeł25
3. Metoda analizy słowotwórczej28
3.1. Problem wielomotywacyjności derywatów29
3.2. Wartość kategorialna derywatów34
II. Interpretacja derywatów zaliczonych do nazw środków czynności42
1. Zasady prezentacji materiału42
2. Derywaty o wyłącznej funkcji nazw środków czynności (INSTR)45
2.1. Dewerbalne derywaty sufiksalne45
2.2. Dewerbalne derywaty paradygmatyczne135
2.3. Denominalne derywaty sufiksalne145
2.4. Derywaty od wyrażeń przyimkowych158
2.5. Kompozycje158
3. Kategorialne nazwy środów czynności charakteryzujące się paralelizmem funkcyjnym162
3.1. Derywaty o funkcji nazw środków czynności i nazw miejsc (INSTR / LOC)163
3.1.1. Dewerbalne derywaty sufiksalne163
3.1.2. Dewerbalne derywaty paradygmatyczne168
3.1.3. Denominalne derywaty sufiksalne170
3.1.4. Kompozycje172
3.2. Derywaty o funkcji nazw środków czynności i nazw obiektów (INSTR / OBIEKT)173
3.2.1. Dewerbalne derywaty sufiksalne173
3.2.2. Dewerbalne derywaty paradygmatyczne177
3.3. Derywaty pełniące funkcję nazw środków czynności i nazw wytworów czyn-ności (INSTR / REZUL)178
3.3.1. Dewerbalne derywaty sufiksalne178
4. Klasa leksykalna nazw środków czynności o wartości innokategorialnej (SUB / ATTR, ATTR, SYMILAT – INSTR L)179
4.1. Dewerbalne derywaty sufiksalne179
4.2. Dewerbalne derywaty paradygmatyczne183
4.3. Denominalne derywaty sufiksalne184
4.4. Deadiektywne derywaty sufiksalne196
4.5. Derywaty sufiksalne od innych podstaw200
4.6. Derywaty od wyrażeń przyimkowych200
4.7. Kompozycje203
5. Derywaty synonimiczne względem podstawy (STRUKT – INSTR L)208
5.1. Derywaty sufiksalne208
5.2. Derywaty paradygmatyczne219
III. Słowotwórczo-leksykalna charakterystyka badanych nazw środków czynności222
1. Zmiany wartości kategorialnych w wyniku przesunięć semantycznych222
2. Zagadnienie słowotwórczej wariantywności nazw środków czynności229
3. Oboczność podstaw słowotwórczych nazw środków czynności239
4. Uwagi o derywacji nazw środków czynności w gwarach łęczycko-sieradzkich244
5. Charakterystyka słowotwórczej kategorii nazw środków czynności w gwarach łęczycko-sieradzkich247
Zakończenie256
Mapy258
Literatura304
Wykaz skrótów312
Wykaz wyrazów objętych interpretacją słowotwórczą314
Indeks a tergo332
Names of manners of action in Łęczyca-Sieradz dialects. Derivational-lexical study (Summary)342
Od Redakcji344

Wstęp

możliwości–posłużyćwydobyciumorfologicznychcechgwarowych,pozosta-

jącychwopozycjidojęzykaogólnopolskiego.

Szerokizakresmateriału,obejmującyderywaty,którewystępująwoma-

wianychgwarachwrolinazwśrodkówczynnościwrozumieniuleksykalnym

wynikaprzedewszystkimzespecyfikizgromadzonegozbioruleksemów.

Znalazłysięwnimbowiemformacje,które:

1)sąprymarnyminazwamiśrodkówczynności–zostałyutworzone,by

pełnićtakąfunkcjękategorialną;

2)prymarniespełniałyinnąfunkcjękategorialną,awobrębiesłowotwór-

czejkategoriinazwśrodkówczynnościznalazłysięwwynikuprzesunięć

semantycznych,należąctymsamymdosekundarnychnazwoznaczeniu

instrumentalnym;

3)funkcjonująwomawianychgwarach,posiadającrealneznaczenienazw

środkówczynności,aleinnąwartośćkategorialną.

Wsytuacjiżywychwgwarachzjawisk,takichjakwielomotywacyjność

derywatów,reinterpretacjazłożonychmorfologiczniestruktur,prowadząca

częstodomiędzykategorialnychprzesunięć,polisemiiihomonimiisłowotwór-

czej,trudnoograniczyćzasóbformacjitylkodotych,dlaktórychkategorialna

wartośćśrodkaczynnościjestcechąwyłączną.

Przedmiotemanalizysłowotwórczejsąnazwyfunkcjonującewgwarach

łęczycko-sieradzkich,bezrozstrzygania,czydanyderywatjestgwarowy,czy

należydojęzykaogólnopolskiego.Niemożna,choćbyzracjipogranicznego

charakterubadanychgwar,stwierdzić,cojestspecyficznetylkodlanich,stąd

analiziepoddanorównieżtakiewyrazy,jakpralka,odkurzacz,któreniepowsta-

ływgwarach,aletamfunkcjonują.

Wychodzącoddefinicjigwaryrozumianejjakoodmianajęzykanarodowego

(etnicznego),ukształtowanawwynikujegoewolucji,aktualnyzasóbśrodków

derywacyjnychtworzącychnazwyśrodkówczynnościtraktujesięjakorezultat

rozwojuhistorycznegotejklasyleksykalnej,uwzględniającrelacjemiędzy

gwaramiapolszczyznąogólną.Wzwiązkuztymwyodrębnionetypysłowo-

twórczezostanąprzedstawionenatleichstanuwjęzykuogólnopolskim.

Wybórobszarubadańniejestprzypadkowy.Stanowigopołożonawdorze-

czuWartyiPilicyhistorycznaziemiałęczycko-sieradzka,wgranicachpolitycz-

nychustalonychwdobiejednoczeniaKrólestwaPolskiegowXIIIw.Statustych

terenówbyłwielokrotnieprzedmiotemzainteresowaniahistoryków,szczególnie

historykówosadnictwa,archeologóworazjęzykoznawców.Jakwynikazustaleń

StanisławaArnolda[1927]iStanisławaZajączkowskiego[1951],jednostkitery-

torialne,określanedziśjakoziemiałęczyckaiziemiasieradzka,powstały

zpodziałuKsięstwaŁęczyckiegowlatach1260–1264wwynikuwalkidyna-

stycznejpomiędzyKazimierzem,ks.kujawskimiłęczyckim,ajegosynem,

LeszkiemCzarnym.Granicedzielnicy,apóźniejziemiłęczyckiej,pokrywałysię

Brak wyników

Nazwy środków czynności w gwarach łęczycko-sieradzkich. Studium słowotwórczo-leksykalne

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra