Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Rozdział1.Urazymózguwhistoriineuropsychologii
1.1.Odzaraniadziejów
Urazygłowytowarzyszyłyczłowiekowiodzaraniadziejów.Czaszka,naturalny
nhełmkostny”skuteczniechroniącamózgowiewnormalnychwarunkach,zawo-
dziłataksamowodległejprzeszłościpouraziezadanymmaczugąprzezczłowieka
paleolitu,jakiobecnieodciosukijembejsbolowym.Wkażdymprzypadku
niszczącaenergiaprzenosisięnastrukturyśródczaszkowe,prowadzącdouszko-
dzeńocharakterzeirozległościzależnejodsiłyimiejscaurazu.
JakpodająGłowackiiMarek(2000),leczeniemurazówanietylkoich
zadawaniemzajmowanosięjużwodległychepokach.Dotejporyznaleziono
nacałymświeciewieleprastarychczaszek,naktórychwidaćśladytrepanacji.
Świadcząotymznaleziskaarcheologiczne,datowanezapomocąwęglaradio-
aktywnego(14C)naokresneolitu(ryc.1.1).
A
B
Ryc.1.1.Czaszkiludzkiezwidocznymiśladamipoprzebytejtrepanacji.A.Czaszkamężczyzny
zCuzco,stolicyInkówwPeru(ok.1400r.),któryprzeżył4operacjewykonanemetodąskrobania
istopniowegowcinania.B.CzaszkazokresuPaleolitu(ok.25000lattemu)ześladamizagojonej
ranypotrepanacji.
Źródło:zezbiorówprywatnychprof.JasonaW
.Browna
Oczywiścietenpaleolitycznynchirurg”niewiedziałonciśnieniuśródczaszko-
wym”inajprawdopodobniejmyślał,żeefektemjegozabiegubędziewypusz-
czeniedemonazgłowypacjenta,niemniejjednakwartonadmienić,żewiele
tychczaszekbudzipodziwwspółczesnychekspertówdlawiedzyanatomicznej
itechnicznejsprawnościówczesnychnchirurgów”.Naznalezionychczaszkach
występująbowiembliznykostnewytworzonenaobrzeżuubytkówoperacyj-
nych,świadcząceotym,żeoperowaniprzeżyli,nierzadkokilkanaścielatpo
zabiegu.