Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kulturaipolityka
17
właśniedefinicjakultury,aomówionyprzypadekpozwolinamlepiejzrozumieć
procesytoczącesięwewspółczesnejBośni.
Hannerzwyrażanzaniepokojenie”
,gdynpaństwopodkreślawagękulturyjako
kategoriiadministracyjnej”wceluzdefiniowaniaspołeczeństwaprzezkulturę
lubdlaokreśleniapożądanychcelówspołecznych19.Widzieliśmytymczasem,
żekażdadefinicjakulturybędziewyboremeliminującympewnecechy,akceptu-
jącymzaśinne.Wsytuacjizaangażowaniainstytucjipaństwowychwkrajach
powstałychzrozpaduJugosławiizwracauwagęprzedewszystkimichskutecz-
ność,atakżewspieranieidentyfikacjinarodowejjakopodstawowegoiniejako
przyrodzonegowyznacznikatożsamościoraz,cozatymidzie,etykietowania
kultury.ZresztąwewspółczesnejEuropiepojęciekulturynarodowejwciążpozo-
stajenajważniejszympoziomemróżnicyiprzynależności,natomiastprojekty
wspólnotywyższegorzędu,identyfikacjinadnarodowej,jugosłowiańskiejczy
czechosłowackiej,załamałysię-jakmożnasądzić:definitywnie-wkońculat80.
XXwieku.Przypadekszwajcarskiczybelgijskijestnatylespecyficzny,żetrzebago
uznaćzawyjątekpotwierdzającykategoryzacyjnąregułę.nPaństwo”-zbiorcze
pojęcieobejmującecałośćinstytucji,elitiurzędnikóworazspecjalistówzaangażo-
wanychwtenproces-interweniujewciągłąrzeczywistość,definiującróżnice
iuzasadniającjenapłaszczyźniedyskursu20.
19Zob.UlfHannerz,Powiązaniatransnarodowe,52.Wlatach90.,porozpadzieJugosławii
iuzyskaniusuwerennościprzezposzczególnerepubliki,szczególniewyraźnieuwidoczniłysię
sterowaneprzezinstytucjepaństwowepróbynormatywizacjikulturywmyślnowych,nacjonalis-
tycznychzałożeńideologicznych.ZwłaszczasytuacjawSerbiiiChorwacjiwydajesięznacząca
dlaowejrelacjimiędzypaństwemakulturą.Możliwościoddziaływaniabywająróżne,naprzy-
kładprzeztworzeniestrategiiwspieraniadziałalnościkulturalnejisystemgrantóworazdonacji
dlatwórców,mediów,instytucjinadrodzekonkursów,cootwieradrogędofaworyzowaniaokreś-
lonegotypukomunikatów.Zob.AndreaZlatar,KulturautranzicijskomperioduuHrvatskoj,nReč.
Časopiszaknjiževnostikulturu,idrużtvenapitanja”
,61,7(2001),59-74.Innymkanałemwy-
wieraniawpływujestszkołaikształtowanietreścitożsamościowychprzezzawartośćpodręczni-
ków;dlaprzypadkuchorwackiegoiserbskiegozlat90.orazwspółcześniezob.SnježanaKoren,
History,IdentityandCurricula.PublicDebatesandControversiesovertheProposalforaNewHistory
CurriculuminCroatia,w:G.Ognjenović,J.Jozelić(red.),NationhoodandPoliticizationofHisto-
ryinSchoolTextbooks.Identity,theCurriculumandEducationalMedia(Cham2020),87-112;
MagdalenaDyras,Wizjaprzeszłościnaroduwnajnowszychserbskichpodręcznikachdohistorii,
w:M.Dąbrowska-Partyka(red.),Wposzukiwaniunowegokanonu(Kraków2005),251-266.Ja
zkoleibadamtękwestięwodniesieniudodziedzictwaarchitektonicznegoiściśleztymzwiąza-
nejpolitykiprzestrzeni.OgólneramypolitykikulturalnejwBiHzawieradokumentzatytułowany
StrategijakulturnepolitikeuBiH,VijećeministaraBiH,Ministarstvocivilnihposlova(Sarajevo
2008),http://www.msb.gov.ba/dokumenti/AB38712.pdf(dostęp:10.06.2020).
20Pragnępodkreślić,żepojęciekulturynarodowejtraktujęjakopewienprojekt,konstrukt
dyskursywnypoddającysiękształtowaniuzgodniezcelamiiwartościaminadawcy;dlategomożna
mówićowykorzystywaniukulturydocelówpolitycznych.Trzebajednakpamiętać,żepolepo-
litycznejestjednymzwymiarówkulturydanegospołeczeństwa,ankażdaakcjapolitycznato
częśćszerszegokontekstukulturowego”
,jakująłtotrafnieLadislavHolywewstępiedorozprawy
