Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstęp
jestużytecznympojęciemoperacyjnym,którepozwalarozłożyćanalitycznie
obserwowanegrupyilepiejjeuchwycić.Niemożnajednakorzec,żekultura
njest”bądźteżnniejest”wgłowachludzijakoswoistyprogramoperacyjny.Po-
trzebnesązatemkonkrety,abyudałosiędostrzecwłaściwościkulturowe,awięc
to,codecydujeoskutecznościinterakcyjnej,kompetencjachkomunikacyjnych
ikonieckońcówowymiarzeprzynależnościprzezodniesieniedoosiswój/obcy.
GeertzorazCarrithersobserwowaliiopisywalispołecznościstosunkowo
niewielkieiłatwiejdostępneoglądowi.Przyprzeniesieniuuwaginaliczebnie
większeibardziejzłożonegrupy,takiejaknaródczyspołeczeństwodanego
państwa,trzebazmodyfikowaćwcześniejszespostrzeżenia,niezaprzeczającim
jednak27.Wodniesieniudowspólnot,októrychpisaliobajautorzy,nkultura”
byłakategoriązzewnątrz,narzucanąprzedbadaczanapotrzebyrozumienia,
natomiastwspólnotytakiejaknaródczynaródobywatelskisamewytwarzają
nkulturę”-cowięcej,jestimonaniezbędnajakoźródłolegitymizacjiwłasnego
istnieniaorazmechanizmnaturalizowaniaprzeświadczeniaoistnieniunarodu
czyspołeczeństwa28.Totwierdzeniewymaganatychmiastowejglosy:niemożna
miećwrażenia,żekulturadużejzbiorowości,naroduczyobywatelipaństwa,
istniejegdzieśitworzysięsama.Przyjmując,żeopisujeonasferęwspólnych
symboliorazpraktykpodzielanychprzezpewnągrupę,należyzałożyćistnienie
grup,któredefiniujązarównozasóbowychwspólnychsymboli,certyfikującje
jakonarodoweczypaństwowe,jakizbiórobiektów(praktyk,miejsc,postaci
historycznych,zwyczajówitd.)przenoszącychtesymboleiwartości.Jakzauwa-
żyłDanielFabre,kulturanarodowarazustanowionamusisięreplikowaćprzez
nieustannedziałaniapodtrzymującejejistnienieiprzekazującejądalej29.Uwagite
27Wtymmiejscudodamjeszczejednądefinicjępojęciakultury,którapochodziodManuela
Castellsa:nKomunikacjasymbolicznamiędzypodmiotaminapodstawieprodukcji,doświad-
czeniaiwładzy,krystalizujesięhistorycznienadanymterytoriumiprowadzidopowstaniakul-
tur”
.ManuelCastells,meInformationalCity.InformationTechnology,EconomicRestructuring,
andtheUrban-RegionalProcess(Cambridge,MA-Oxford,UK1989),8.Autorkładzienaciskna
komunikacjęsymboliczną,cojestkluczowedlamojejinterpretacji.Ponieważzajmowałsięon
współczesnymizłożonymispołeczeństwami,uwzględniłteżdwawymiarymniejobecnewrefleksji
antropologówzajmującychsięmałmispołecznościami,mianowicieprodukcję(wrozumieniu
podziałupracyiwytwarzaniadóbr)orazwładzę,cosugerujeistotnerównieżdlamniemiejsce
zajmowaneprzezczynnikipolityczne.
28Odwołujęsiędopojęcianaturalizacjiwwymiarzespołecznymwodniesieniudobadań
Pierre)aBourdieu.Wykazywałon,żetakiezjawiskajakgust,postrzeganieróżnicgenderowych,
rolełączonezpłciączyklasąwiążąsięzprzekonaniemoichnaturalnym,aniekulturowym
charakterze,cosprawia,żesąsłabopodatnenazmianyimajądecydującywpływnapostrzeganie
świataspołecznego.Zob.tegoż,DystynkcjaiMęskadominacja.
29FrancuskietnologDanielFabrepodkreślał,żenaródtoantropologicznaihistorycznanno-
wość”
.Kategoriętęokreślałwformieidealnejjakopołączenieterytorium,państwaijegoinstytucji
(czyliwłączałwtowymiarpolityczny)oraznkulturyprzynajmniejczęściowowspólnej,atowszyst-
kodajesięuchwycićwewspólnejświadomościprzynależności,doświadczanejjakonajwyższe
