Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp(nykurs)
13
toszkoła–awszyscyludzietylkouczniami.Jesteśmymieszkańcami
takiegodziełastworzenia,wktórymwszystkoopierasięnauczeniu”7.
Zlicznychkoncepcjiteoretycznychwrozumieniufunkcjimetafory
szkołynajbardziejpomocnawydajesiępropozycjakognitywna.Iwona
Nowakowska-Kempnazauważa,żeflchociażmetaforykaprzestała
wkognitywizmienależećtylkodostylistyki,tojejszerokierozumienie
iusytuowaniewśródzjawiskprzesądzającychosposobachludzkiego
myśleniaułatwiaanalizęmetaforypoetyckiejipozwalalepiejopisać
mechanizmy,którerządząpoezją”8.GeorgeLakofiMarkJohnson,
autorzyMetaforwnaszymżyciu,wyjaśniają:flIstotąmetaforyjestrozu-
mienieidoświadczaniepewnegorodzajurzeczywterminachinnej
rzeczy”9,aOlafJäkeluściśla:
Zgodniezpodejściemkognitywnym,funkcjęmetaforyokreślasięjako
nadewszystkokognitywną.Ogólnierzeczbiorąc,przypadajejfunkcja
wyjaśniająca,względniefunkcjaułatwiającazrozumienie.[ł]Metaforypoję-
ciowe(»XtoY«)dostarczająmodelimyślowych,dziękiktórymprzedmiot
poznaniazdomenydocelowej(X)stajesiędostępnypoznawczopoprzez
odwołaniesiędocałkieminnegoobszarudoświadczenia(Y)10.
TeresaDobrzyńskadodaje:flRzutowaniepojęćmocniejzakorzenio-
nychwludzkimdoświadczeniunapojęciamniejwyraźniepostrzegane
nadajedanemuzjawiskupewienprofilpojęciowy,umożliwiarozpozna-
niejegonowychaspektów”11.
ZeszczegółowychrozwiązańproponowanychprzezLakofaiJohn-
sonanajbardziejadekwatnewkontekściemetaforyzowaniawątków
egzystencjiprzezelementyszkolnesąmetaforystrukturalne,które
pozwalająflużywaćjednegopojęciaowysokozorganizowanejstruk-
turzeiwyraźniezarysowanychgranicachdotego,bynadaćstrukturę
7P.Sloterdik:Musiszżyciesweodmienić.Oantropotechnice.Przeł.J.Janiszew-
ski.Warszawa2014,s.486.
8I.Nowakowska-Kempna:Słowopoetyckiewbadaniachkognitywnych.W:Kogni‑
tywizmwpoetyceistylistyce.Red.G.Habrajska,J.Ślósarska.Kraków2006,s.49.
9G.Lakoff,M.Johnson:Metaforywnaszymżyciu.Przeł.T.P.Krzeszowski.War-
szawa2010,s.31.Zob.np.A.Pawelec:Znaczenieucieleśnione.PropozycjekręguLakof‑
fa.Kraków2005;A.Kiklewicz:Kognitywnateoriametafory–zagadnieniadyskusyjne.
flPrzeglądHumanistyczny”2006,nr2,s.29–45.
10O.Jäkel:Metaforywabstrakcyjnychdomenachdyskursu.Przeł.M.Banaś,
B.Drąg.Kraków2004,s.33.
11T.Dobrzyńska:Odsłowadosensu.Studiaometaforze.Warszawa2012,s.21.
