Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedsłowie
11
twórców,jakidlaznakomitychbadaczyichdorobkunaprzestrzeniostatnich
dwóchwiekówRzymstajesięwprzeważającejmierzesynonimemKościoła.
Gdyprzyjrzymysięzkoleibliżejprzytoczonemutufragmentowioktawy,wy-
jętemuzPieśniIBeniowskiego(w.225-226,240),wedycjiAlinyKowalczykowej
wseriinBibliotekaNarodowa”
,zauważymy,żewers240(nKrzyżtwymPapieżem
jest-twazgubawRzymie!”)opatrzonyzostałobszernymkomentarzem:
OdczasusłynnejbulliGrzegorzaXVI,wktórejpoupadkupowsta-
nialistopadowegonakazywałPolakomposłuszeństwowobeccara,gdyż
nuległośćwładzomodBogaustanowionymjestprawemniezbędnym,
odktóregoniktsięwyłamaćniemoże”
,Słowackiwielekroćdawałwyraz
niechęcidoRzymu.Por.np.scenęwizytyupapieżawKordianie,maka-
brycznąpostaćpapieżawPoemaPiastaDantyszka,szyderczeprzedsta-
wieniepostaciśw.GwalbertawLilliWenedzie17.
Wers225(nO!Polsko!jeślitymaszzostaćmłodą[…]”-widzimytuinny
zapiswzakresiewyróżnieńniżwwydaniuopracowanymprzezBrzozowskiego
iPrzychodniaka)otrzymałlakoniczneobjaśnienieiodsyłacz:ndotyczykręgu
«MłodejPolski»;zob.Wstęp,s.L.”18.Jakożprzenosimysięochoczodorzeczonej
stronyWstępuKowalczykowejiwidzimyobszerneomówienieinteresującego
naswersujakoszczegółuwobrębiewiększejcałości:
WKościółuderzajużpierwszawielka,polemicznadygresja(I216-
266).[…]Słowackiego,zawszeswobodnieinterpretującegoprawdywia-
ryipraktykującegonienazbytskrupulatnie,szczególnieraziłreligijny
sztafaż,połączonyzwprzęganiemsprawwiarywpersonalnerozgrywki.
[…]WtrącaniewtenkontekstMickiewiczaiczepiającychsięwieszcza
njezuitów”uzasadniasensipotrzebęwystąpieniaprzedPolakaminowego
poety,obrońcydawnychiczystychwartości19.
Rozbudowana,starannieuargumentowanacałość,zktórejprzywołałem
tutylkodrobnewyimki,eksponujeantyklerykalizmSłowackiegowynikający
ztroskioprzyszłośćPolski.Naszeproblemypartykularne,parafialne-chciałoby
siępowiedzieć-zyskaływymiaruniwersalny.Czysłusznie?
Oczywiście,wdorobkuSłowackiegowidzimyteżprzejmująceświadectwo
doświadczeniawidokuRzymu,wpisanymdantejskątercynąniewielkimwier-
szuolakonicznymtytuleRzymwłaśnie,wierszuzaliczanymprzezCzesława
17J.Słowacki:Beniowski.Poema.Oprac.A.Kowalczykowa.Wyd.4,zmienione.
Wrocław-Warszawa-Kraków1996,s.13.
18Tamże,s.12.
19Tamże,s.XLIX-LI.
