Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
(Nie)zapomnianyczararcydzieł…
Zgorzelskiegondogrupyutworównajpełniejromantycznych,takichjakRoz-
łączenie,Rzym,Sumienie,Hymn(«Smutnomi,Boże!…»)”20.Jeśliwolnosnuć
tegorodzajuparaleleponadepokami,widziałbymturaczejkontynuacjętejlinii,
którąrozpocząłnanaszymgruncieMikołajSęp-SzarzyńskiwierszemEpitafium
Rzymowi21.Nawiasemmówiąc,nasiwielcydziewiętnastowiecznitwórcybywali
wielokrotnie,pomieszkiwali(dłużejlubkrócej)wRzymie,kolebceartystów,
wszystkichdrogitamwiodły.
WróćmyjednakdoinspiracjidziełemHughesa.Koniecznebędzienieco
obszerniejszeprzytoczenieopisutechnologiiwznoszenianowychbudowlizwy-
korzystaniemstarych(alejakżeokazałych!)elementów:
Pierwszykościółśw.Piotra-którywXVIwiekuzburzono,abystop-
niowozastąpićgoogromnąbazyliką-zostałwzniesionyzbudulcapo-
zyskanegozezniszczonychantycznychbudowli.Teponownieużyteele-
mentynazywanospolia,nzdobyczami”albonpozostałościami”
.OdIVdo
XIIIwiekubudownictwo,korzystającezodzyskiwanychirestaurowanych
fragmentówstarożytnychbudowli,byłonajwiększąbranżąrzemieślniczą
wmieście.ŚredniowiecznyRzymniepowstałnamiejscustarożytnego,
leczcałkiemdosłowniezostałzbudowanyzjegopozostałości.Budo-
wapierwszejbazylikiśw.Piotrabyłanajważniejszymprzykłademtego
procesu,alewśredniowiecznymRzymieponaddwadzieściadużych
kościołów-S.MariainTrastevereiSS.CosmaeDamianototylkodwa
znich-zbudowanowokółzachowanychrzymskichkolumnad.Dwa
największepowstałyzaczasówKonstantyna:katedraS.GiovanniinLa-
teranoipierwszabazylikaśw.Piotra.WkatedrzeS.Giovannisącztery
rzędykolumnpochodzącychzespolia:okołoczterdziestudziewięcio-
metrowych,granitowych,wnawiegłównejiczterdzieścidwieznacznie
niższezmarmuruverdeanticozTesalii,rozdzielającenawyboczne.Choć
zpierwszejbazylikiśw.Piotranicsięniezachowało,wiadomo,żejej
czterdzieściczterygłównekolumnypochodziłyzantycznychbudowli
iwykonanebyłyzszaregoiczerwonegogranituorazzcipollinoiinnych
gatunkówmarmuru22.
20C.Zgorzelski:Lirykawpełniromantyczna.StudiaiszkiceowierszachSłowackiego.
Warszawa1981,s.111.OrandzetegowierszanajlepiejświadczywmonografiiZgorzelskiego
to,żerozliczneilustracjedoniosłościzastosowanychwutworzepoetyckichrozwiązańznaj-
dujemynabliskodwudziestustronach.(Miałemprzyjemnośćizaszczytrecenzowaćtentom
nażyczenieProfesorZofiiStefanowskiej,wnPamiętnikuLiterackim”1983,s.332-343).
21M.Sęp-Szarzyński:Rytmyabowierszepolskie.Oprac.iwstępJ.Sokołowska.
Warszawa1957,s.74.
22R.Hughes:Rzym…,s.171.Mickiewiczologniemożeprzejśćobojętnieobokzdania
zawierającegosformułowanienczterdzieścicztery”
,choćbydotyczyłoonozaledwieliczby
kolumn.JużwtymmiejscuzachęcamtakżeCzytelnikadorzutuokanaopisNicolasaGrimala
