Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RękopisznalezionywSaragossieł
25
egzystencjiludzkiejrządzonejprzezomyłkiizłudzenia.Świat,wktó-
rymzaradośćpłacisiępotępieniemiwktórymskazanijesteśmyna
nieustannebłądzenie-otobyłabywizjaistnienialudzkiegowpisana
wRękopisPotockiego.
Możliwośćzaprojektowaniatakiejuogólnionejinterpretacjiwy-
nikawszakżenietylkozwymienionychiograniczonychilościowo
elementówkonstytuującychopowieściAvadora.Drugaprzesłanka
takiegouogólnienia,związanaściślezpierwszą,tkwiwfakcienie
uwzględnianymwdotychczasowychuwagach,żeopowieściprzyta-
czanemająwRękopisienietylkostatusflcytatów”,aletakżepełnią
częstofunkcjemetawypowiedziwobecopowieściobramowujących21.
Składającsiębowiemztychsamychelementówcohistorieramo-
we,występowaćmogąwroliwariantowegoujęciaichtreścii-co
ztegowynika-wrolikomentarzadonich.Taknp.historiamałżeń-
skiegokonfliktumargrabiegodeValFlorida(dz.28)jestinnąwersją
izarazemżartobliwymkomentarzemdoanalogicznychkonfliktów
księżnejMedinaSidonia(dz.27,29),którejopowieśćstanowiobra-
mowanierelacjimargrabiego.PodobniehistoriaCornandeza,który
spowodowałfikcyjnezamordowanierzekomegokochankaswejżony,
Frasquety(relacjonowaneprzezniąnapoziomieVI-dz.35),jest
ironicznąreinterpretacjąopowieściksiężnejMedinaSidonia(poziom
IV)odnoszącąsiędowynikłegorównieżzmałżeńskiegokonfliktu-
otruciajejmęża(dz.29).Jednolitośćsensówmetafizycznych,jakich
możnabydopatrywaćsięwRękopisie,płynęłabyzatemnietylko
zjegostrukturyjakosumypodobnychdosiebiefabuł,niezależnie
odpoziomu,najakimsąumieszczone,alerównieżzwyakcentowa-
nychanalogiimiędzyróżnymipoziomaminarracji22.
TakieujęcieRękopisujakojednorodnejwizjiświatapodanejwserii
opowiadańopodobnejstrukturze,związanychprzytymrelacjami
flmeta”iwzajemniesięreinterpretujących,budzijednakpewne
wątpliwościwymagającerefleksji.Dlategoobokzaprezentowanych
21
Zob.Dällenbach,op.cit.,s.71.
22
T.KostkiewiczowawksiążceKlasycyzm-sentymentalizm-rokoko
(Warszawa1976,s.405-406)akcentowałaniejednoznacznośćsensówRę-
kopisuiwiązałajązwielopoziomowątechnikąnarracji,zbrakiemnadrzęd-
nejinstancjiwypowiadawczejorazzpowtarzalnościąpewnychelementów
utworu.Wywodypowyższezdająsięograniczaćważnośćtejtezy.
