Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI.PSYCHOLOGIAJAKONAUKA
wyuczonejbezradności.Jaksięjednakokazało,człowiekowi
niewystarczyserianiekontrolowanychnegatywnychzdarzeń,
bywpadłwwyuczonąbezradność.Koniecznyjestjeszczeudział
aktywnościpoznawczej,bądźtowformiespecyficznejatrybu-
cjiprzyczynopresyjnychzdarzeń,jakoogólnych,wewnętrz-
nychistałych(Abramson,SeligmaniTeasdale,1978),bądźto
wformienieskutecznegowysiłkuwpostacibezowocnychprób
ustaleniaprzyczynnegatywnychzdarzeńiopracowaniaśrodków
zaradczych(SędekiKofta,1991).
2.Interpretowaćbezspecjalnychzastrzeżeńlicznezłożonezacho-
wania,jaknaprzykładaltruizm,wkategoriachewolucyjniewy-
kształconychmechanizmówadaptacji.Icoważniejsze,powstałypo
to,bynapoziomiesymbolicznymspajaćowegrupyodrodzin
ponarodyipaństwamaksymalizującprawdopodobieństwo
ichprzetrwania,awdalszejkonsekwencjiprzetrwaniagatunku.
Jasneiprostewyjaśnienie,zdawałobysiętakoczywiste,żeprawie
niepodważalne.JakpisałKarolDarwin(1879/2009,s.162):
Reasumując,powiemtylko,żeuczuciemoralne,czylito,conazywamy
sumieniem,wyłaniałosięzdążnościspołecznychapopieranepragnie-
niempochwałybliźnich,kierowanerozumemiwłasnymdobrzerozu-
mianyminteresem,znalazłojużwnowszychczasach,oparciewgłębszych
uczuciachreligijnych,umocniłosięzaśpodwpływemwychowaniaiprzy-
zwyczajenia.Pamiętaćnależyiotym,żechoćwyższośćmoralnajednostki
możeprzynieśćmałokorzyścijejlubdzieciom,topodniesieniepozio-
mumoralnościcałegoplemieniamożejepostawićwznaczniekorzyst-
niejszychwarunkachwobecplemionościennych.Boczyżmożnawątpić
wrezultatwalkidwóchludów,będącychwzupełnietychsamychwarun-
kachekonomicznych,przemysłowychiwreszcieklimatycznych,ażniących
siętylkotym,żejedenznichliczywięcejjednostekobdarzonychuczucia-
mipatriotyzmu,wierności,posłuszeństwa,odwagi,sympatiiiskłonnych
24