Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
JózefAndrzejStuchliński
SednemetykiniezależnejwujęciuTadeuszaKotarbińskiegojest
zaśideałmoralnyopiekunaspolegliwego.Oznaczatowzórczłowie-
ka,naktórymmożnabezwzględniepolegaćwkażdejbezwyjątku
sytuacji–awięc,możnananimpolegać...njaknaZawiszy!”Owym
niedościgłymwzorzerycerskości.Aprzytym,jesttozarazemwzór
świecki,czystoziemski,miłościbliźniego!Bliskiideowowzorcom
chrześcijańskim,aleturozpatrywanymwyłączniewwymiarzeżycia
ziemskiegoludzi.Oczywiście,wprzypadkuwykluczeniaimarginali-
zacjispołecznej,niemożebyćimowyojakimkolwiekopiekuństwie
zczyjejkolwiekstrony.
Jakiezatemzaletymoralnecechująopiekunaspolegliwego?
TadeuszKotarbińskidostrzegałpięćmoralnychzaletgłównych
opiekunaspolegliwego,jakikażdegowogóleczłowieka,starającego
sięoto,byzasłużyćnaludzkiszacunek.
Otóż,godnośćwłasnaosobyludzkiej,jakonaczelnedobromoralne,
jesttym,cozasługujewnasnaszacunek,iczegobrakściąganaczło-
wiekasłusznąpogardę.WprzekonaniuTadeuszaKotarbińskiego,god-
nośćjesttowalorpochodnywstosunkudopewnychcennych,wręcz
ozdobnychcechizaletmoralnych.Oceniamywtensposóbtychludzi,
którzyzowychszczególnychwzględówzasługująnaszacunekisami
sątegoświadomi.Cowięcej,dokładająwszelkichstarań,bybyćtaki-
miorazbyichtraktowanowedlenależnejimmiaryszacunku.
Aotogłównezaletymoralne,cechująceludzikultywującychgod-
nośćwłasnąicudząjakoosób,awięcistotświadomychiwolnych:
Popierwsze:wybitnymwaloremmoralnymjestmęstwo;czci-
mymianowiciebohaterów,awięctych,którzyzwielkimnawet
wysiłkiemznosząbólfizycznyiinnecierpienia,niezałamująsię
wobstawaniuprzyswoimzdaniu,wobronietego,cocenią–potę-
piamyzaśtych,którzyzestrachurobiąwszystko,czegosiędoma-
gagrożący.
Podrugie:cenisięwczłowiekudobroć,potocznie:ndobreserce”;
szacunekzyskujeczłowiekofiarny,dobrydlainnych–wstrętmoralny
budzinatomiastsobek,egoista,złośliwiec,ogólnie:złyczłowiek.
Potrzecie,imożenadewszystko,cenisięmoralnie,etyczniepra-
wość,jakopostępowaniesprawiedliwe,jakowypowiadaniesiępraw-
