Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
AdamSolak
chowychimaterialnych.Międzysumieniemludzkimadokonywanymi
czynami.Międzybyciemaposiadaniem”.1Przytoczonytupogląd
K.Huppertzastanowijednozwyjaśnień,dlaczegoczłowiekdopusz-
czasięzłaideprawacjipracy.Implicitestanowiskotosugeruje,że
człowiekstosujeprzemocczyagresję,uciekasiędointryg,popada
wkonfliktzprawemgłówniepoto,abywejśćwposiadanierzeczy
albomajętności,sławyczywładzylubpieniędzy.Gdybyistotnietak
było,wówczasfaktyczniejedynymmotywemwszelkichzłychludzkich
postawbyłbyświatwartościmaterialnych.Sądzęteż,żepsychologowie
ndłużni”sąwyjaśnienie,dlaczegofilozofiaczymożepokusaposiadania
jestuczłowiekataksilnaitakmocnomotywacyjna,żeczłowiekbez
względunaryzykoetyczno-moralnepotrafinawetzabićdrugiegoczło-
wieka,abytylkowejśćwstanposiadaniamaterialnego.2
Dotychczasowewyjaśnienia,jakichudzielająnamwtymzakresie
psycholodzyimoraliści,mówiąc,żeczłowiekposiadansłabości”,są
daleceniewystarczające,aprzytymnaukowobezwartościowe,bo-
wiemopartesąnacodziennych,potocznychobserwacjach.Myślę,że
wypowiedźHuppertzazawieranCredo”wszelkiejwalkiczłowieka
oposiadaniematerialne.Liczbamordów,przestępstw,zabójstwiagre-
sjitylkowbardzoznikomymprocenciejestwynikiemchorobypsy-
chicznej,zwanejprzezprawnikówniepoczytalnością.Natomiast
wzdecydowanejwiększościczynówprzestępczychzastosowania
agresjiczyprzemocydokonujesięzpełnąpremedytacjąpototylko,
abywejśćwposiadaniejakiejśrzeczy,majętności,sławy,pieniędzy
czywładzybezuczciwiepojmowanejpracy.Naszekonstatacjesuge-
rują,żejedynąsiłąsprawczączynieniazła,którąprawnicynazywają
pobudkądziałaniasprawcy,jestchęćwzbogaceniamaterialnego.3
1K.Huppertz,GewaltindergeistenWeltundMenschen.DieKrisederheutigenWelt,
Hannover1993,s.5-7.
2L.Kirwil,Formowaniesięagresywnościudzieciimłodzieży,w:nProblemyOpie-
kuńczo-Wychowawcze”10/1992,s.89-90;por.M.Jasińska,Processpołecznegowy-
kolejeniamłodocianych,s.76-77.
3W.Hanasz,Przemocwposzukiwaniuinterpretacji,Poznań1997,s.46-48;por.
J.Bańka,Jateraz,Katowice1994,s.132-133;J.Frank,Destructionofhumanerace,
NewYork,s.88-89.
