Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Problematykaosobowościiobrazuwłasnejosoby
wświetleliteraturypsychologicznej
1.Kształtowaniesiępojęcia„osobowośćwpsychologii
Zainteresowanieczłowiekiem,jegozachowaniemwobecsiebieiinnych,po-
dejmowanymiprzezniegodziałaniami,związanymiztymcelamiiuczuciami
orazróżnicami,bądźpodobieństwamiwpostępowaniuczyreagowaniuludzi
nadanesytuacje-wszystkotobyłozawszeobecnewkulturzeeuropejskiej.
Świadectwemmożebyćfakt,żeodczasówstarożytnychlozofowieiuczeni
koncentrowaliswojemyśliwokółpytania:„Kimjestczłowiek?”Dodziśpozo-
stajeonobezodpowiedzi,mimożejestprzedmiotemzainteresowaniawielu
nauk,wtymgłównienaukbiologicznychispołecznych.Każdaznichusiłuje
poznaćgonaswójsposóbichcezająćwodniesieniudoniegowłasnestano-
wisko.Dotyczytorównieżpsychologii,aszczególniepowstałychwjejramach
różnychkoncepcjiosobowości.
Termin„osobowość”należywpsychologiidotych,którychniesposóbjedno-
znaczniezdefiniować.Pewneniejasnościwystępująrównieżwokółjegoety-
mologii.Słowo„osobowość”(angielskiepersonality,niemieckiePersönlichkeit,
francuskiepersonnalité)pochodziodłacińskiegosłowapersonalubwyrażenia
personare-dźwięczećprzezcoś.Słowopersonawywodzisięprawdopodobnie
odgreckiegosłowaπρόσωπονoznaczającegomaskęteatralnąużywanąwanty-
cznymteatrzegreckim.Byćmoże,źródłemsłowapersonałacińskiezwroty:
perseunalubpersonare12.
Porazpierwszyterminu„osobowość”naokreślenieczłowiekajakocałości
użylipodkoniecXIXwiekufrancuscypsychiatrzyPierreJanetiJeanMartin
Charcot13.Wkrótceproblematykązainteresowalisiępedagodzyipsychia-
trzyniemieccy,atakżeprzedstawicieleinnychnauk,główniefilozofiiisocjo-
logii.Szczególniepsychiatrównurtowałproblem„dotarciadotego,costeruje
zachowaniamiczłowieka,dziękiczemuzachowanieto,przycałejróżnorodno-
12Por.S.Siek,Strukturaosobowości,Warszawa1986,s.11.
13Por.W
.Szewczuk,Psychologia.Zaryspodręcznikowy,Warszawa1975,s.215.