Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Wrogieprzejęcianarynkukapitałowym
procesów(Helm1993,s.135)4,jakiezachodziływgospodarceZachoduod
czasówrewolucjiprzemysłowej5:
1)wzrostuwielkościizłożonościpodmiotówgospodarczych,
2)zwiększenialiczbyinformacjiniezbędnychdoprowadzeniadziałalności
gospodarczejiukształtowaniasięnaukioorganizacjiizarządzaniu,
3)pojawieniasięgiełdowegorynkupapierówwartościowych.
ProcesytebyłymotoremzmianwcharakterzekapitalizmuwciąguXXwie-
kuispowodowałyprzejścieodkapitalizmuprzedsiębiorcówpoprzezkapitalizm
menedżerskidokapitalizmuinwestorskiego(CwynariCwynar2002,s.50inast.;
Lewandowski2001a)6.
Historycznieukształtowanąwięźłączącąprzedsiębiorcę-kierownikazjego
własnościącharakteryzowałpoważnyproblemzwiązanyzryzykiemniepo-
wodzenia.Nawetjeśliryzykotoniebyłoduże7,jegokonsekwencjemogły
zagrozićfizycznejegzystencjirodzinyprzedsiębiorcy.Naturalnymremedium
natakiproblemjestubezpieczenielubdywersyfikacjadochodów(Rosenberg
iBirdzell1994,s.328–332).Ponieważsamodzielnerozwinięcieinnejdziałal-
nościniezawszejestmożliwe8,pozostajeinwestowanieewentualnychnad-
wyżekwodmiennysposób,wtympoprzezzakupudziałówwinnymprzedsię-
biorstwie.
Zdrugiejstronytwórcyorganizacjilubichspadkobiercy(nierzadko
jednocześniejejwłaścicieleimenedżerowie)napewnymetapierozwojuprzed-
siębiorstwamogąstanąćwobecproblemubrakukapitałuniezbędnegodo
4Naprocesytemożnaspojrzećtakżejaknaproblemwzrostupodażykapitału(sektoryodużej
dochodowościiniewielkimpotencjalewzrostuorazinwestorzyprywatni),wzrostupopytunaka-
pitał(sektoryodużympotencjalewzrostuiniewystarczającychzasobachkapitału)orazrozwoju
klasyspecjalistówodorganizacjiizarządzania.
5Wartozaznaczyć,żezachodziłyraczejpowoli.JakzauważyliBerleiMeans:„typoweprzed-
siębiorstwoXIXwiekubyłowposiadaniujednostkilubniewielkiejgrupy;byłozarządzaneprzez
właścicielilubichnominatów,ibyło,przedewszystkim,ograniczonecodorozmiarów”(Berle
iMeans1968,s.4).
6Wniektórychgospodarkachmożnawyodrębnićtakżeinne–charakterystycznedlanich–
etapyrozwojusystemówgospodarczych;np.wAustraliiiNowejZelandii(czylikrajachprzez
długiokresstanowiącychbrytyjskiekolonie)wyodrębniasięczterykolejnesystemy:
1)systemprzywilejówpublicznychstanowiącywzasadzieprekapitalistyczysposóborganizacji
życiagospodarczego,
2)kapitalizmbankowy,wktórymgłównymdostawcąkapitałusąmetropolitalnebanki,
3)kapitalizmmenedżerski,
4)kapitalizminwestorski(zob.J.Farrar,op.cit.,s.8–13).
Techniczneiorganizacyjnezmianygospodarekzachodnichznakomicieprzedstawiają
RosenbergiBirdzell(1994).
7Wartozauważyć,żewsytuacjigwałtownychzmiangospodarczychispołecznychryzykowrze-
czywistościjestduże.
8Zpowodubarierkapitałowych,wiedzyiinnych.
