Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ju-niewcześniejiniepóźniej”(Brzezińska2000,s.133).Przyjmująccy-
kliczno-fazowymodelzmianyrozwojowej,możnapowiedzieć,żeokres
sensytywnytoczasprzejściowymiędzyfazamirozwoju.Jestonszczególnie
trudnydlajednostki,któramusiwówczaszaspokoićdwojakiegorodzaju
potrzeby:tezwiązanezkończącąsięfazą,czylipotrzebęćwiczenianabytych
jużdyspozycji,ikoniecznośćsprostaniapojawiającymsięnowymwyzwa-
niom,itozarównozestronywłasnegoorganizmu,jakistymulującegooto-
czeniawzwiązkuzwchodzeniemwnowąfazęrozwoju(Brzezińska2000;
Przetacznik-Gierowska,Makiełło-Jarża1992;Przetacznik-Gierowska,Tysz-
kowa2000).
Aktywnaroladzieckawkonstruowaniukontekstuswojegorozwoju
wujęciuPiageta
Piagetujmujerozwójjakociągjakościowychzmianwstrukturachpo-
znawczychiaktywnościintelektualnejdziecka.Wedługniegorozwójma
charakterciągły,azarazemstadialny.Każdestadiummaodrębnąstrukturę,
wktórejwyróżniasięfazęprzygotowawcząifazęutrwalenianowejorgani-
zacjipoznawczej.Rozwójdokonujesiępoprzezadaptacjęzłożonązproce-
sówasymilacjiiakomodacji.Asymilacjapoleganaprzyswajaniuprzez
dzieckonowychinformacjioświecieiwłączaniuichdoznanychjużmu
schematówczynności.Dokonujesiętopoprzezwłasnąaktywność,której
obiektemsąprzedmiotyiosobyzotoczeniadziecka,którepragnieonowy-
odrębnićipoznaćizktórymichcenawiązaćkontakt.Kiedysytuacjaze-
wnętrznauniemożliwiaasymilacjędanychbodźcówwramachistniejącejjuż
organizacjischematów,następujeprocesakomodacji,czyliprzystosowania
siędonowychwarunkówzewnętrznychpoprzezzmianęwpodmiocie.
Dzieckowięcprzekształcaswezachowanietak,abydostosowaćsiędono-
wejsytuacjizewnętrznejicechśrodowiska(Piaget1966,s.13).Należyzatem
stwierdzić,żeaktywnośćpodmiotuodgrywaznaczącąrolęwprocesierozwo-
jujednostkiimożewpływaćnaniegowdwojakisposób:poprzezprzekształ-
canieotoczeniawceludopasowaniagodowłasnejstrukturylubprzekształ-
caniewłasnejstrukturywceludopasowaniajejdootoczeniazewnętrznego
(patrzteż:Przetacznik-Gierowska,Makiełło-Jarża1992).
Pośredniczącarolamowyimediującaroladorosłegowkontaktach
dzieckazeświatemwujęciuWygotskiego
WedługWygotskiego,przedstawicielakierunkukulturowo-historycz-
nego,podstawowymmechanizmemrozwojupsychicznegojestprocesinte-
rioryzacji,którapoleganaprzechodzeniuwtokurozwojuodczynnościwy-
konywanychnaprzedmiotachdoczynnościumysłowych(Wygotski1971,
18
