Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ruchowąpodmiotu,środowiskospołecznemożeblokowaćpewneniepożą-
daneformyaktywności,ustalającsankcjezaichprzejawianie,czywreszcie
oddziałującwychowawczo,zabraniasiępewnychrodzajówaktywności,
faworyzującinne.Pytanie,jakienasuwasięwtymmomencie,dotyczytego,
czytakpowinnobyć,czyskoroczłowiekrozwijasiępoprzezwłasnąaktyw-
ność,tonależytłumićjakieśjejprzejawy?Działaniajednostkiniesąobojętne
dlajejrozwoju,aleniezawszemuszągopozytywniestymulować.Niekaż-
desprzyjająpożądanymzmianom.Istniejewielezachowańorazdziałań
hamującychrozwój.Abydokonywałsięonwsposóboptymalny,należy
wyzwalaćterodzajeaktywności,któremusłużą,natomiasteliminowaćte,
któregozakłócają.
3.Mechanizmwpływuaktywnościnarozwój
Wjakisposóbprzebiegazmianarozwojowa?Istniejątrzymodelewyja-
śnianiaprzebieguzmianyrozwojowej(Brzezińska2000,s.74-97).Wpierw-
szymznich-wmodeluliniowym-źródłozmianznajdujesięwotoczeniu
zewnętrznym,samazmianajestdeterminowanaprzezstymulacjęzewnętrzną
izależyodpoziomudojrzałościorganizmu.Jesttopłynny,ciągłyprocesku-
mulowaniadoświadczeń,azmianymającharakterilościowy.Takiichprze-
biegobejmujezarównoprzekształceniakorzystne,jakiszkodliwedlajed-
nostkilubotoczenia.Zgodnieztymmodelemrozwójmożnadefiniowaćjako
pewienprzyrost,np.wiedzy,umiejętności.Kolejnymodeltomodelstadialny,
opisującyrozwójjakoprocesnieciągły,skokowy,przebiegającywstadiach.
Warunkiemnastąpieniazmianyjestjakośćzewnętrznejstymulacji,ajejwy-
znacznikiem-dojrzewanie.Zmianyrównieżdokonująsiępoprzezkumulację
doświadczeń,leczopróczilościowychzachodząteżzmianyjakościowe,gdyż
dochodzidointegracjinowegodoświadczenia,awięcpowstajenowastruktu-
ra.Trzecijestmodelcykliczno-fazowy,wktórym„źródłemzmianjestaktyw-
nośćpodmiotu,będącarezultateminterakcjiczynnikówzewnętrznych(sty-
mulacji)iwewnętrznych(poziomudojrzałości)”(Brzezińska2000,s.69).To,
coodróżniatenmodeloddwóchpoprzednich,tozałożenie,żenowedo-
świadczeniamogązmieniaćjakośćwcześniejopanowanych.Wprocesieroz-
wojuzostałytuwyróżnionepewnepowtarzającesięcykle,awichramach
następująceposobiefazyprogresu,plateau,regresuikryzysu.
Cojestmotorempowstawaniazmianyrozwojowej?Jakijestmechanizm
wpływuaktywnościpodmiotunajegorozwójiczymcharakteryzujesię
związekpomiędzyaktywnąjednostką,aotoczeniem,wktórymdziała?Ist-
niejąliczne,odmiennepodejściaikoncepcje,któredająróżneodpowiedzina
postawionepytania.
16
