Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
Dinsteina,War,AggressionandSelf-Defence,wktórychchoćproblemodpowie-
dzialnościkarnejbyłtylkojednymzwieluomawianychzagadnień,toopracowa-
nogosolidnieiszczegółowo.Zpozycjipolskichwartozwrócićuwagęprzede
wszystkimnamonografięFranciszkaRyszki,Norymberga.Prehistoriaiciągdalszy,
któraszczęśliwienieograniczasięwyłączniedoanalizyprocesunorymberskiego.
Nietrzebaprzekonywać,żewprzypadkuopracowywaniarozdziałudotyczą-
cegoprawnychograniczeńużyciasiłydodyspozycjibyłaniezwykleobfitaliteratu-
rainiesposóbbyłosięgnąćdokażdejpozycji,omawiającejteproblemy.Wartojed-
nakwspomniećmonografięWładysławaCzaplińskiego,Skutkiprawnenielegal-
negoużyciasiływstosunkachmiędzynarodowychorazpublikacjeJerzegoKranza,
wszczególnościwydanepodjegoredakcjąŚwiatwspółczesnywobecużyciasiły
zbrojnej.Dylematyprawaipolityki.
Równieżwprzypadkuopisuwysiłkównarzeczzdefiniowaniaagresjipaństwa
ukazałosiękilkawartościowychmonografii,m.in.iJuliusaStone’a,Eugene
Aroneanu,BengtaBromsa,JeanaDiamandesco,AhmedaM.Rifaata,AnnVan
WynenThomas,A.J.Thomasa,Jra,NicolasaNyiri.Należydostrzecpozycjepolskie,
takiejakJanaBalickiego,PojęcieagresjiwprawiemiędzynarodowymczyWoj-
ciechaMorawieckiego,Walkaodefinicjęagresjiwprawiemiędzynarodowym,
choćtrzebazaznaczyć,żesąonetendencyjne,nacobezwątpieniawpłynąłczas,
wktórympowstawały.
Kwerendadotyczącapostępowańsądowychwsprawiezbrodniprzeciwkopo-
kojowiwykazała,żeoilepracnatematprocesunorymberskiegojestwiele,rów-
nieżwjęzykupolskim-wystarczyzobaczyćlistępublikacjitandemuTadeusz
Cyprian,JerzySawicki,otylepozostałeprzypadkiniesąjużtakdobrzeopisane.
WyróżnićjednaktrzebapiętnastotomoweLawReportsofTrialsofWarCriminals
przygotowaneprzezKomisjęNarodówZjednoczonychds.ZbrodniWojennychoraz
SiedemwyrokówNajwyższegoTrybunałuNarodowegoautorstwawspomnianych
jużCyprianaiSawickiego.
Oczywiścieprzyopracowywaniutematuposiłkowanosięartykułamizlicz-
nychperiodykówzzakresuprawa,zktórychwartoprzedewszystkimwymienić
nAmericanJournalofInternationalLaw”,nJournalofInternationalCriminal
Justice”,nInternationalCriminalLawReview”.
Nakoniecuwagwstępnychnależypoczynićpewnezastrzeżeniametodologicz-
ne.Nieprzywiązywanowagidoodróżnieniapojęćnzbrodniaagresji”inzbrodnia
przeciwkopokojowi”.Analizadefinicjizbrodniprzeciwkopokojowizawartej
choćbywstatucieMiędzynarodowegoTrybunałuWojskowegowskazuje,żejest
toterminszerszyodzbrodniagresji,gdyżobejmujenietylkoplanowanie,przygo-
towywanie,rozpoczęcieiprowadzeniewojnyagresywnej,lecztakżewojnynaru-
szającetraktatymiędzynarodowe,umowylubgwarancje.Jednakworzecznictwie
dotyczącymzbrodniprzeciwkopokojowiprzyjęto,żekażdawojnaagresywnajest
jednocześniewojnąnaruszającątraktatymiędzynarodoweiztegowzględunie
czynionorozróżnienianakilkarodzajówzbrodniprzeciwkopokojowi.Tętendencję
utrzymanowniniejszejpracy.
