Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Delegalizacjaagresji
ziemi,powódźczypożar.Nieoznaczałotojednak,żeludzkośćcałkowiciepogo-
8
dziłasięzistnieniemwojen.Jużstarożytnaliteratura,bezwzględunato,czymowa
jestodziełachżydowskich,indyjskich,chińskich,czywreszciegreckichlub
9
10
11
rzymskich,obfitowaławprotestyprzeciwkowojnie.
12
Rozwojowicywilizacjitowarzyszyłyrozważanianadtym,kiedymożnaprowa-
dzićwojny,akiedyjesttoniedopuszczalne.Początkowoposługiwanosięrozróż-
nieniemnawojnysprawiedliweiniesprawiedliwe,bynastępniewrazzprzyjęciem
PaktuLigiNarodówpodzielićwojnynalegalneinielegalne.WKarcieNarodów
Zjednoczonychmowajestonsamoobronie”,natakuzbrojnym”inakcieagresji”,
terminachobecnychwdebatachokresumiędzywojennego.Zdefiniowanietych
pojęćzaczęłomiećkluczoweznaczenie,gdyżwyznaczająoneramylegalnegouży-
ciasiłyzbrojnej.Szczególnieważnejestokreślenie,czymjestagresja,gdyżjejde-
legalizacjastałasiępodstawąkryminalizacjiiwkonsekwencjiumożliwiłapocią-
gnięciedoodpowiedzialnościkarnejosóbfizycznychzadopuszczeniesięwojny
agresywnej.
13
1.Wojnajakoinstytucjaprawa
1.1.OkresprzedIwojnąświatową
DozakończeniaIwojnyświatowejproblemmożliwościwszczęciawojnytrak-
towanoraczejjakozagadnieniezzakresumoralnościstosunkówmiędzynarodo-
8
Y.Dinstein,War,AggressionandSelf-Defence,Fourthedition,CambridgeUniversityPress,
NewYork-Cambridge2005,s.73.
9
Zob.N.Solomon,JudaismandtheEthicsofWar,IRRC2005,nr858;G.Wilkes,Judaism
andjusticeinwar,[wi]P.Robinson,JustWarinComparativePerspective,Ashgate,Hampshire
2003;L.Winowski,Stosunekchrześcijaństwapierwszychwiekówdowojny,TowarzystwoNauko-
weKUL,Lublin1947,s.2in.
10
Zob.P.Bandyopadhyay,InternationalLawandCustominAncientIndia,RamanandVidya
Bhawan,GoyalOffsetPrinters,Delhi1982,s.86in.;F.X.ClooneyS.J.,PainbutNotHarm:
SomeClassicalResourcestowardaHinduorazG.Sinkh,SikhismandJustWar,[wi]P.Robinson,
JustWar...,op.cit.;P.G.Lovett,JustifyingWar:TheJustWarTraditionuntil1919,TheUniversity
ofOklahoma,GraduateCollege,Norman,Oklahoma1982,s.27in.
11
S.Tchoan-Pao,LedroitdesGensetlaChineAntique.TomeI,Introduction.PartieI,LesIdées,
Jouve&C,Editeurs,Paris1926,s.50in.Zob.równieżT.M.Kane,InauspiciousTools:Chinese
ie
ThoughtontheMoralityofWarfare,[wi]P.Robinson,JustWar...,op.cit.;P.G.Lovett,Justifying...,
op.cit.,s.28.
12
Zob.C.Phillipson,TheInternational...,op.cit.,t.2,s.171in.;F.Przetacznik,ThePhilosoph-
icalandLegalConceptofWar,TheEdwinMellenPress,Lewiston1994,s.49in.
13
W.Góralczyk,Prawomiędzynarodowepublicznewzarysie,wyd.7popr.iuzup.przez
S.Sawickiego,WydawnictwoPrawniczePWN,Warszawa2000,s.414.
