Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Delegalizacjaagresji
Popierwsze,wpakcieużywasiępojęćzzakresuetyki,jaknpotępia”,nodrzuca”,
comogłobysugerowaćjegowyłączniemoralneznaczenie.Praktykapokazała
148
jednak,żeżadnezpaństwniepróbowałopodważyćprawnegocharakterupaktu.
Podrugie,zewzględunasprzeciwAmerykanów,zrezygnowanozużyciapojęcia
nwojnaagresywna”,gdyżjakwskazanoniedysponowanojegojasnądefinicją,
149
jednakzastąpieniegoterminemnwojnajakoinstrumentnarodowejpolityki”tylko
pozornieułatwiainterpretacjępaktu.Skoromowajestbowiemowojniewyko-
150
rzystywanejjakoninstrumentnarodowejpolityki”,toczywtakimraziedozwolo-
najestwojnaprowadzonajakośrodekrealizacjipolitykimiędzynarodowej,albo
wceluszerzeniawiarylubokreślonejfilozofiiżycia?Kolejnewątpliwościrodzą
151
sięwrazzpytaniem,czyPaktBrianda-Kelloggazabraniaużyciasiływprzypadku
brakuistnieniaformalnegostanuwojny,czyzabraniaużyciarepresaliów,które
uznawanebyływtamtymczasiezajedenzpokojowychśrodkówrozwiązywania
sporów?Porazkolejnyprzyinterpretacjipostanowieńkluczowegoaktuprawnego
152
mamydoczynieniazezderzeniemzasadysuwerenności,któraztrudemakceptuje
jakiekolwiekograniczeniamożliwościpodejmowaniadziałańprzezpaństwa,zza-
sadążyczliwejefektywnejinterpretacjitraktatu.Gdybyopowiedziećsiępostro-
153
nietejdrugiej,tokażdeużyciesiłyzbrojnejniezgodnezPaktemBrianda-Kellog-
gabyłobyzakazane,zwłaszczabiorącpoduwagębrzmieniepreambuły,wktórej
wyrażonochęćbudowypokojowychstosunków.Wdoktrynieprzeważałajednak
154
opinia,żeshortofwarniebyłyzakazaneprzezpakt,alebyłyniezgodnezjego
duchem.
155
Potrzecie,mimożesamobrzmieniePaktuBrianda-Kelloggawydajesiękate-
goryczne,jeślichodziozakazwojny,towbrewpozorompakttenniezakazałpro-
wadzeniawojnyobronnej,oczymświadczystwierdzenie,żepaństwołamiącepakt
niekorzystazjegoochrony.Każdepaństwosamodzielniedecydowało,czyzaszły
156
148
G.vonGlahnpodkreśla,żepaktparyskibyłjedyniezobowiązaniemmoralnym(nitrepresented
nothingmorethanamoralpreachment”).G.vonGlahn,LawAmongNations.AnIntroductionto
PublicInternationalLaw,4ed.,MacmillanPublishingC.,NewYork,1981,s.578.Por.również
th
J.Žourek,Ladéfinition...,op.cit.,s.768.
149
H.Korczyk,Traktat...,op.cit.,s.29-30.
150
D.W.Bowett,Self-defenceinInternationalLaw,ManchesterUniversityPress,Manchester
1958,s.135-136.
151
H.Wehberg,TheOutlawry...,op.cit,s.76;H.Dembiński,Wojna...,op.cit.,s.111in.
152
C.H.M.Waldock,TheRegulation...,op.cit.,s.474.
153
I.Brownlie,International...,op.cit.,s.86.
154
C.Antonopoulos,TheUnilateral...,op.cit.,s.23.
155
A.M.Rifaat,InternationalAggression...,op.cit.,s.72.
156
C.Berezowski(red.),Prawo...,op.cit.,s.472.Zob.IdenticNotesoftheGovernmentof
theUnitedStatestotheGovernmentsofAustralia,Belgium,Canada,Czechoslovakia,France,
Germany,GreatBritain,India,TheIrishFreeState,Italy,Japan,NewZealand,Poland,South
AfricaDeliveredattheRespectiveForeignOffices,June23,1928,AJIL1928,t.22,Supplement
OfficialDocuments,s.109in.;NotesbetweentheUnitedStatesandOtherPowers,AJIL1929,
t.23,s.1in.
