Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mutacjawktórymśzprotoonkogenówpowoduje,żejegoaktywnośćfizjo-
logicznajestzastąpionaciągłym,nadmiernympobudzeniem.Wobrazo-
wymporównaniukomórkidosamochodu,mutacjeprotoonkogenówmoż-
nauznaćzawciśniętypedałgazu.
zFizjologicznarolaantyonkogenów,czyligenówsupresorowych,jest
odwrotna:oileprotoonkogenysą„siłąnapędową”dlabudowaniabiałka
nowotworowego,otyleantyonkogenysą„siłąhamującą”.Sprawdzają
onestankomórki,np.prawidłowośćbudowyDNA.Wraziewykrycia
uszkodzeńibrakumożliwościnaprawytychuszkodzeńgenysupresorowe
zatrzymującyklkomórkowy,doprowadzającdośmiercikomórki,którato
śmierćjestnazywanaapoptozą.Genysupresorowesąniekiedynazywane
„strażnikami”genomu.Uszkodzonegenysupresoroweniemająmożliwo-
ścikontrolowaniakomórek,cosprawia,żeuszkodzoneprotoonkogeny
mogąbezkarnierozpocząćswąniszczącądlaorganizmupracę,auszko-
dzonyDNAjestprzekazywanynastępnympokoleniomkomórek.Przywo-
łującznowuporównaniedosamochodu–uszkodzonegenysupresorowe
touszkodzonehamulce.
Znamyjeszczeinnemechanizmymolekularneleżąceupodstawpowsta-
wanianowotworów,czylikancerogenezy,jednakmutacjewtychdwóch
głównychgrupachgenówodgrywająpodstawowąrolęwpowstawaniu
irozwojunowotworu.Nieulegadzisiajwątpliwości,żenowotworzenie
jestprocesemuwarunkowanymgenetycznie.
Nowotworydziedziczne
Większośćnowotworówpowstajewpojedynczychkomórkachwwyniku
mutacjigenupodwpływemsubstancjikancerogennejlubspontanicznie.
Takienowotworynazywamysporadycznymi.Jednakczęśćnowotworów
występujerodzinnie,aprzyczynąjestmutacjagenuprzekazywanapotom-
stwu.Nowotworyuwarunkowanetakąmutacjąnazywamydziedzicznymi.
Znamylicznezespoły,wktórychwystępująnowotworydziedziczne.Do
najczęstszychnależą:zespółrodzinnejpolipowatościjelitagrubego,ze-
spółdziedzicznegoniepolipowategorakajelitagrubego,zespółdziedzicz-
negorakapiersiijajnika.Znamydzisiajpodłożemolekularnezarówno
tychzespołów,jakiwieluinnych,mniejczęstych.Trzebajednakpamię-
15
