Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1Specyfikapisowniniemieckiej
GrundproblemederdeutschenOrthographie
Wpisownijęzykaniemieckiegoistniejeścisłyzwiązekpomiędzy:
–pisowniąawymową
–pisowniąaznaczeniem
Zależnośćpomiędzypisowniąawymowąpoleganatym,żekażdejgłosce(Laut)odpowiada
jednaliterabądŹgrupaliter,np.:sch,ch.Przyporządkowaniegłosekliteromopartejest
nastandardowymwarianciewymowy(tzw.Hochdeutsch).Dziękitemudanesłowoma
zawszetakisamzapis,mimożewposzczególnychregionachwymowamożeznacznie
odbiegaćodniemieckiejwymowystandardowej.Opanowanieniemieckiejpisowniwiąże
sięzatemzkoniecznościąpoznaniaogólnychzasadpoprawnejwymowy.
Podstawowewiadomościzzakresufonetyki(wymowaorazpisowniaposzczególnych
dŹwięków(głosek)popartalicznymiprzykładami)zawartesąwtabelachnakońcuksiążki.
(☞Dodatek:Niemieckialfabet)
Wjęzykuniemieckimposzczególnegłoskiprzyporządkowanesąliterom,jednakżenie
zawszekażdejgłosceodpowiadajednalitera.Podtymwzględemmożnamówićopewnej
dowolności.NaprzykładbezdŹwięcznaspółgłoskaf[f]możebyćzapisananacztery
sposoby:f(fahren),ff(Griff),v(Vater)orazph(Physik).
TesamedŹwięki(głoski)mogąwięcwróżnychsłowachprzybieraćróżnąformęzapisu,np.:
■głoska[ε]w:ÄrgeriEltern(krótkasamogłoskawymawianajakpolskiee);
■głoski[i:]i[I]w:wiederholen(długasamogłoskai)imit(krótkasamogłoskai,zbliżona
wwymowiedopolskiegoy);
■głoska[t]w:fortiMord(obiewymawianejaktpomimoróżnejpisowni);
■dwugłoska[oø]w:Euleiäußern(obiewymawianepodobniejakpolskieoj);
■połączeniegłosek[ks]w:freitags,Achse,duweckst,Hexe(wszędziewymawianejakks).
(☞Dodatek:Niemieckialfabet)
TensamzapismożemiećrównieżinnąpostaćdŹwiękową,cooznacza,żeniekażdej
literze(połączeniuliter)odpowiadaćmusitasamagłoska,np.:
■literasw:sieben(wymawianajakz)orazduhast(wymawianajaks);
■literacw:City(wymawianajaks)orazCafé(wymawianajakk);
Zależnośćmiędzypisowniąaznaczeniempoleganatym,żezapisgraficznyjestnośnikiem
konkretnegoznaczenia.Dlategoteżpisowniardzeniówwyrazowychwsłowachpochod-
nychjestnaogółidentyczna.Przykładowo:
■wyrazyRatiRadbędąwymawianeidentycznie,aleróżniąsięzapisemzewzględuna
formy:desRatesidesRadesorazróżneznaczenie;
■przegłoswwyrazieWändewskazujenapochodzenieodsłowaWand(ściana),natomiast
identyczniebrzmiącesłowoWende(przełom)różnisięzarównoformąjakiznaczeniem.
12
