Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EpidemiologiaostrychzatrućwPolsce
Rodzajezatruć
Zatrucietoproceschorobowywywołanyprzez
substancjęchemicznąpochodzeniaegzo-lubendo-
gennego.Biorącpoduwagędynamikęorazmecha-
nizmdziałaniasubstancjitoksycznych,zatruciadzie-
lisięnaostre,podostreiprzewlekłe.Zewzględuna
mechanizm,wjakimdonichdochodzi,zatruciadzie-
lisięnazatruciazamierzoneizatruciaprzypadko-
we.Wśródzatrućzamierzonychwyróżniasięzatru-
ciasamobójczeizatruciazbrodnicze.Wśródzatruć
przypadkowych,zuwaginaimplikacjeprawne,wy-
różniasięzatruciazawodowe.WPolscenajwięk-
szymproblememsązatruciasamobójczeizatrucia
przypadkowe.Zatruciazbrodniczeizatruciazawodo-
westanowiąniewielkiodsetekostrychzatruć.Próby
samobójczeprzyużyciusubstancjitoksycznychpo-
dejmowanesąnajczęściejprzezdzieciimłodzież
wwiekuod13do18latorazprzezmłodychdoro-
słychwwiekuod18do30lat.Zatruciaprzypadko-
wedotyczągłówniedzieciwwiekuod2do5lat,
częstozdarzająsięteżudorosłych.
Podziałzatrućzewzględunadynamikęprocesu
chorobowego:
zatruciaostre:charakteryzująsięszybkimrozwojem
procesuchorobowegowkrótkimokresiepoprzyjęciu
substancjitoksycznej.Naogółproceschorobowyma
dużądynamikę.
zatruciapodostre:szkodliwezmianyworganizmie
występujązpewnymopóźnieniem,aprzebiegichjest
zregułymniejgwałtowny.
zatruciaprzewlekłe:proceschorobowyrozwijasiępo-
woliwskutekdziałaniamałychdaweksubstancjitok-
sycznejkumulującychsięworganizmielubnaskutek
tzw.kumulacjiczynnościowej.
Epidemiologiaostrychzatruć
wPolsce
OstrezatruciaiwypadkiwedługraportówWHO
stanowiąudziecipierwszą,auosóbdorosłych
czwartąpodwzględemczęstościprzyczynęzgonów
naświecie.Dokładnaliczbaostrychzatruć,dojakich
dochodzicoroczniewPolsce,niejestznana.Wpraw-
dziewPolsceistniejeobowiązekzgłaszaniaostrych
zatrućdowojewódzkichstacjisanitarno-epidemiolo-
gicznych,aleobowiązektenniejestpowszechnie
przestrzegany.Dokładnymidanymidysponująjedy-
nieośrodkitoksykologiczne.Wstatystykachniesą
teżodnotowywanezatruciaołagodnymprzebiegu.
Zatruciate,pomimożekojarzonezdziałaniemsub-
stancjitoksycznej,zregułyniewymagająporady
lekarskiejlubichleczenieprowadzonejestwwa-
runkachambulatoryjnych.Szacujesię,żecorocznie
zpowoduostrychzatrućwPolscehospitalizowa-
nychjestod20do30tysięcyosóbdorosłychoraz
kilkanaścietysięcydzieci.Najczęstsząprzyczyną
ostrychzatrućsąleki.Lekówużywasięprzypodej-
mowaniupróbsamobójczych,częstoteżwywołują
zatruciaprzypadkowe,główniedzieciiosóbwwieku
podeszłym.Najczęściejdochodzidozatrućlekami
nasennymiiuspokajającymi,główniepochodnymi
benzodiazepiny.Rzadkiesązatruciapochodnymi
Substancjewywołująceostrezatruciauosóbdoro-
słychwPolsce(napodstawiedanychzośrodkówtok-
sykologicznych)
1.Leki:od45do50%ogółuzatruć.
2.Alkohole:od15do30%ogółuzatruć.
3.Gazy:od4,5do6,5%ogółuzatruć.
4.Środkinarkotyczneihalucynogenne:od3,5do6,0%
ogółuzatruć.
5.Rozpuszczalnikiorganiczne:od1,5do4,5%ogółuzatruć.
6.Pestycydy:od1,0do5,0%ogółuzatruć.
7.Substancjeżrące:od1,0do3%ogółuzatruć.
8.Grzyby:od1,5do3.0%ogółuzatruć.
9.Glikole:od0,5do1,0%ogółuzatruć.
10.Metaleimetaloidy:od0,3do0,6%ogółuzatruć.
11.Rośliny:od0,3do0,6%ogółuzatruć.
12.Innetoksyny:od0,5do3,5%ogółuzatruć.
13.Nieznane:od0,8do6,6%ogółuzatruć.
19
