Otępienie czołowo-skroniowe

Henryk Olszewski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7587-095-4

DOI:

Wydawnictwo:

Oficyna Wydawnicza IMPULS

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

407

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Olszewski, Henryk. Otępienie czołowo-skroniowe. Red. . Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS, 2014, 407 s. ISBN 978-83-7587-095-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Olszewski, H.

T1 Otępienie czołowo-skroniowe

PB Oficyna Wydawnicza IMPULS

PP Kraków

YR 2014

SN 978-83-7587-095-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 1707, author = "Olszewski, Henryk", editor = "", title = "Otępienie czołowo-skroniowe", publisher = "Oficyna Wydawnicza IMPULS", year = "2014", address = "Kraków", isbn = "978-83-7587-095-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Olszewski, Henryk

ED -

TI - Otępienie czołowo-skroniowe

PB - Oficyna Wydawnicza IMPULS

CY - Kraków

PY - 2014

SN - 978-83-7587-095-4

ER -

Netografia (standard APA):

Olszewski, Henryk. Otępienie czołowo-skroniowe [baza danych online] Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS, 2014 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/otepienie-czolowo-skroniowe-henryk-olszewski-1707.

pedagogika, edukacja, wychowanie, impuls

W pracy omówiono problematykę otępienia czołowo-skroniowego w ujęciu historycznym, poruszono kwestie złożoności diagnostycznej i terapeutycznej przedstawianej choroby, jak również ewolucję zespołu Picka ze szczególnym uwzględnieniem otępienia czoł...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7587-095-4

DOI:

Wydawnictwo:

Oficyna Wydawnicza IMPULS

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

407

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie7
Podziękowania16
Rozdział 1. Problematyka postępującego zwyrodnienia płatów czołowych: otępienie czołowo-skroniowe18
1.1. Choroba Picka w ujęciu historycznym18
1.1.1. Arnold Pick: uczony i pierwszy badacz zespołu otępień czołowo-skroniowych20
1.1.2. Dylematy nozologiczne26
1.1.3. Kompleks Picka33
1.2. Nowsze podejścia klasyfikacyjne35
1.2.1. Rozwój metod neuroobrazowych a diagnozowanie otępienia czołowo-skroniowego35
1.2.2. Genetyczne podłoże choroby Picka36
1.3. Epidemiologia37
1.4. Klasyfikacja otępienia z zajęciem płatów czołowo-skroniowych42
Rozdział 2. Rozpoznanie otępienia czołowo-skroniowego45
2.1. Kryteria diagnostyczne otępienia czołowo-skroniowego45
2.1.1. Kryteria diagnostyczne otępienia czołowo-skroniowego Lund-Manchester48
2.1.2. Poprawione i rozszerzone kryteria diagnostyczne Lund-Manchester48
2.1.3. Kryteria diagnostyczne Środkowoamerykańskiego Konsorcjum na rzecz Zwyrodnienia Płatów Czołowo-Skroniowych49
2.1.4. Kryteria kliniczne otępienia czołowo-skroniowego51
2.1.5. Inne postaci otępienia czołowo-skroniowego54
2.1.6. Podsumowanie klinicznych kryteriów rozpoznania otępienia czołowo-skroniowego54
2.2. Zaburzenia behawioralne i językowe w przebiegu FTD59
2.3. Diagnostyka otępienia czołowo-skroniowego64
2.3.1. Diagnoza neuropatologiczna64
2.3.2. Badania neuropsychologiczne otępienia czołowo-skroniowego67
2.4. Diagnoza różnicowa FTD69
2.4.1. Różnicowanie jednostek chorobowych wchodzących w skład FTD71
2.4.2. Różnicowanie otępienia czołowo-skroniowego z chorobą Alzheimera72
Rozdział 3. Wariant językowy otępienia czołowo-skroniowego80
3.1. Wprowadzenie80
3.2. Pierwotna afazja postępująca82
3.2.1. Trudności diagnostyczne85
3.2.2. Badania neuroobrazowe w PPA89
3.2.3. Badania neuropsychologiczne91
3.3. Obraz kliniczny niepłynnej postaci afazji - PNFA93
3.2.4. Leczenie farmakologiczne PPA93
3.4. Płynna postać afazji - otępienie semantyczne97
3.4.1. Istota otępienia semantycznego98
3.4.2. Poznawcza organizacja wiedzy102
3.4.3. Cechy kliniczne otępienia semantycznego106
3.4.4. Prognoza119
3.4.5. Badania neuropsychologiczne120
3.5. Podsumowanie124
Rozdział 4. Wariant behawioralny otępienia czołowo-skroniowego125
4.1. Regulacja zachowania125
4.1.1. Zaburzenia występujące u pacjentów z uszkodzeniami płatów czołowych128
4.2. Badania neuropsychologiczne pacjentów z wariantem behawioralnym otępienia czołowo-skroniowego140
4.2.1. Ogólna inteligencja141
4.2.2. Płynność myślenia, abstrakcja i kategoryzacja141
4.2.3. Funkcje wykonawcze142
4.2.4. Zdolności uwagi i radzenie sobie z dystrakcją145
4.2.5. Pamięć krótkotrwała (robocza) i prospektywna146
4.2.6. Inicjowanie czynności, popędy, w tym motywacja i emocje147
4.3. Uszkodzenie płatów czołowych a zaburzenia zachowania148
4.3.1. Objawy psychotyczne149
4.3.2. Zespół Klüvera-Bucy´ego150
4.3.3. Zdolność opanowania się w sytuacjach społecznych151
4.4. Zaburzenia języka w przebiegu fvFTD: postępująca niepłynna afazja153
4.5. Diagnoza różnicowa wariantu behawioralnego otępienia czołowo-skroniowego155
Rozdział 5. Inne, rzadziej spotykane jednostki chorobowe z kręgu otępienia czołowo-skroniowego156
5.1. Otępienie czołowo-skroniowe z zespołem parkinsonowskim sprzężone z chromosomem 17 (FTDP-17)156
5.2. Zespół otępienny w przebiegu stwardnienia zanikowego bocznego158
5.3. Postępujące otępienie w przebiegu choroby neuronu ruchowego161
5.4. Otępienie w przebiegu zespołu korowo-podstawnego164
5.4.1. Opisy badań neuropsychologicznych165
5.4.2. Postępujące porażenie nadjądrowe (zespół Steele´a-Richardsona-Olszewskiego)169
Rozdział 6. Otępienie typu Alzheimera174
6.1. Wprowadzenie174
6.2. Rys historyczny178
6.3. Epidemiologia180
6.3.1. Zachorowalność i czas przeżycia180
6.3.2. Czynniki ryzyka183
6.4. Obraz neuropatologiczny188
6.4.1. Zwyrodnienie włókienkowe Alzheimera188
6.4.2. Blaszki amyloidowe189
6.4.3. Proces powstawania zmian w chorobie Alzheimer189
6.5. Obraz kliniczny i przebieg choroby190
6.5.1. Przebieg procesu chorobowego: stadia choroby Alzheimera190
6.5.2. Zaburzenia zachowania i inne objawy psychiatryczne194
6.5.3. Kryteria diagnostyczne195
6.6. Diagnoza różnicowa otępienia - podstawowe zagadnienia199
Rozdział 7. Diagnoza neuropsychologiczna osób z otępieniem czołowo-skroniowym- metodologia badań własnych202
7.1. Problematyka badawcza i cel badań202
7.1.1. Pytania i hipotezy badawcze203
7.1.2. Zmienne i ich pomiar209
7.2. Osoby badane210
7.2.1. Charakterystyka badanych grup210
7.2.2. Podsumowanie informacji na temat doboru grup212
7.3. Metody badań213
7.3.1. Analiza dokumentacji214
7.3.2. Wywiad kliniczny oraz rozmowa psychologiczna214
7.3.3. Testy przesiewowe216
7.3.4. Procesy językowe219
7.3.5. Procesy pamięci: WMS-III - Wechsler Memory Scales III (Bateria Badania Pamięci Wechslera - wyd. III)221
7.3.6. Procesy uwagi224
7.3.7. Procesy wzrokowo-przestrzenne224
7.3.8. Testy funkcji wykonawczych226
7.3.10. Procedura badań229
7.3.9. Testy oceny zachowania229
7.3.11. Analiza statystyczna231
Rozdział 8. Diagnoza osób z otępieniem czołowo-skroniowym - wyniki badań własnych232
8.1. Analiza wyników oceny procesów poznawczych uzyskanych przez pacjentów z FTD w porównaniu z wynikami pacjentów z DAT233
8.1.1. Globalna ocena funkcjonowania pacjentów z otępieniem czołowo-skroniowym w porównaniu z oceną pacjentów z otępieniem typu Alzheimera (MMSE)233
8.2. Procesy językowe237
8.2.1. Bostoński Test Nazywania237
8.2.2. Płynność werbalna243
8.2.3. Test Żetonów247
8.3. Procesy pamięci253
8.3.1. Test Pamięci Listy Słów (z baterii WMS-IIIpl)253
8.3.2. Test Pamięci Logicznej261
8.4. Procesy uwagi267
8.5. Procesy wzrokowo-przestrzenne267
8.4.1. Test Pamięci Ciągów Cyfr (z baterii WMS-IIIpl)267
8.5.1. Test Pamięci Wzrokowo-Ruchowej (z baterii WMS-IIIpl)267
8.5.2. Test Rysowania Zegara270
8.6. Ocena funkcji wykonawczych274
8.6.1. Ocena wyników Testu Figury Semantycznej Pąchalskiej274
8.6.2. Test Łączenia Punktów, części A i B281
8.6.3. Komputerowy Test Stroopa (KTS)285
8.7. Ocena zachowania292
8.7.1. Nasilenie i częstość występowania objawów zaburzeń zachowania ocenianych za pomocą Kwestionariusza FBInv w badaniu pierwszym293
8.7.2. Nasilenie i częstość występowania objawów zaburzeń zachowania ocenianych za pomocą Kwestionariusza FBInv w badaniu drugim299
8.7.3. Analiza wyników z Kwestionariusza FBInv pod względem kategorii zaburzeń304
Rozdział 9. Wczesne różnicowanie objawów kryterialnych otępienia czołowo-skroniowego (FTD) w porównaniu z otępieniem typu Alzheimera (DAT) - podsumowanie i dyskusja wyników badań307
9.1. Możliwość wczesnego różnicowania FTD i AD na podstawie odmiennych objawów kryterialnych w zakresie procesów poznawczych308
9.1.1. Globalna ocena funkcjonowania pacjentów308
9.1.2. Procesy językowe309
9.1.3. Procesy uwagi i pamięci315
9.1.4. Procesy przestrzenno-wzrokowe320
9.1.5. Funkcje wykonawcze324
9.1.6. Zaburzenia zachowań społecznych325
9.2. Czynniki modyfikujące profile zaburzeń procesów poznawczych i behawioralnych329
9.2.1. Czas trwania choroby329
9.2.2. Wiek i częstotliwość zachorowania330
9.2.3. Wykształcenie i inteligencja331
9.2.4. Perseweracje i zaburzenia świadomości332
9.2.5. Presja czasu a nasilenie objawów333
9.2.6. Zespół obcej ręki i obcej nogi a modyfikacja objawów334
9.3. Trudności we wczesnym różnicowaniu335
9.3.1. Podział chorych z FTD według wariantów anatomicznych otępienia a trudności diagnostyczne336
9.3.2. Zmienność objawów a trudności diagnostyczne337
9.3.3. Związki typu przyczyna - skutek a trudności diagnostyczne338
9.3.4. Zmiany osobowości i zachowania a trudności diagnostyczne339
Rozdział 10. Neuropsychologiczny model otępienia czołowo-skroniowego341
10.1. Neuropatologia otępienia czołowo-skroniowego342
10.1.1. Rola połączeń płatów czołowych z układem limbicznym346
10.1.2. Załamanie się "czołowych układów funkcjonalnych" w otępieniu czołowo-skroniowym347
10.2. Teoria mikrogenetyczna a otępienie czołowo-skroniowe349
10.2.1. Ewolucyjny stosunek do organizacji funkcji w mózgu: specyficzna czy szeroka organizacja funkcji w mózgu349
10.2.2. Neurogeneza a procesy otępienne w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych350
10.2.3. Mikrogeneza i otępienie czołowo-skroniowe: kierunki analizy351
10.3. Ujęcie procesowe otępienia czołowo-skroniowego354
10.4. Podsumowanie358
Bibliografia364
Aneks403
Wykaz używanych skrótów nazw jednostek i zespołów chorobowych407

Wprowadzenie

chodnizostajeskierowanynapoczątkuchoroby.Cechącharakterystyczną

FTDwporównaniuzDATjestwłaśnieto,żewpoczątkowejfaziechorobypa-

cjentwykazuje-wzależnościodlokalizacjiipatomechanizmuzachodzących

wmózguzmian-zmianyzachowaniai/lubzaburzeniajęzykowe,adopiero

późniejwłączająsięzaburzeniapamięciiinnychfunkcjipoznawczych,pod-

czasgdyutypowegopacjentazDATkolejnośćjestraczejodwrotna.

Jednak,jakzauważająCairnsiwsp.(2007),przeciętnypacjentzDAT,

bezwzględunato,czyjestdepresyjny,czyteżnie,gdyprzychodzidoga-

binetu,jestnaogółchętnydowspółpracy,łagodny,częstorównieżlepki

emocjonalnie.NatomiastpacjentzFTDjestczasamiwesołkowaty,czasami

małomówny,czasamipoprostudziwacznywzachowaniu.Wydajesięrze-

cząjasnązklinicznegopunktuwidzenia,żeniemasiędoczynieniaztą

samąchorobą,aczkolwieksubiektywnewrażenieinnościniewystarczy,

abypostawićdiagnozęróżnicową.

Jakzapobiecstawianiumylnychdiagnoz?Colekarz-czytolekarzro-

dzinny,czypsychiatra,czyneurolog-możeuczynić,abysięupewnićprzy

wpisaniudiagnozydokartyinformacyjnejpacjenta,czynapewnobadany

pacjentprzejawiachorobęAlzheimera,anieinnąchorobęotępiennączy

depresję?

Idealnasytuacjabyłabywtedy,gdybymożnabyłowewczesnejfazie

chorobywykonaćneuroobrazowaniemózgu,abyodkryćudanegopacjen-

tapatognomoniczneobjawychorobyAlzheimeralubichbrak.Ichociaż

momenttakisięprzybliża,tojednakbadaczeniesąjeszczewposiadaniu

odpowiednichtestówlaboratoryjnychczybiomarkerów,ate,którezostały

jużzidentyﬁkowane,sąwużyciuzbytczasochłonne,pracochłonneidrogie,

abybyłyonewykorzystanewdzisiejszychrealiach.Wobectegopozostają

głównietylkobadaniakliniczne,wtymneuropsychologiczne.

Pojawiająsięjeszczeiinneproblemy:narynkuistniejąsetki,jeżelinie

tysiącetestówneuropsychologicznych,coznaczącoutrudniawybórodpo-

wiednichtestówprzesiewowych.Cowięcej,ichprawidłowezastosowanie

orazinterpretacjauzyskanychwynikówwymagająspecjalistycznejwiedzy

ikwaliﬁkacji.MałojesttakichspecjalistówwPolsce,akompleksoweba-

danianeuropsychologiczne,choćnietakdrogiejakbadanialaboratoryjne,

sąrównieżczasochłonneipracochłonne.Ponadtotestyteuosóbztzw.

zespołemczołowymsąbardzotrudnedozastosowaniazewzględunabrak

krytycyzmuiograniczonąmożliwośćrealnejocenysamegosiebieprzez

pacjenta.Testyprzesiewowenatomiast,jakchoćbySkróconaSkalaOceny

Umysłu(ang.Mini-MentalStateExamination,MMSE),owszem,wskazują

naewentualneistnienieproblemówpoznawczychupacjenta,niesąjednak

natylespecyﬁczne,abyodróżnićjedenrodzajotępieniaoddrugiego.

Wobecpowyższegopilnąpotrzebąjestopracowaniemetoddiagnostycz-

nych,zapomocąktórychmożnabędziewmiaręszybkoiwmiarętanio

wyodrębnićpacjentówzezmianamiotępiennymizwiązanymizchorobą

należącądokompleksuPickawcałejpopulacjiludzistarszychzgłaszają-

Brak wyników

Otępienie czołowo-skroniowe

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra