Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
15
liłosięwewspomnieniach.Wtymduchuutrzymanajesttakżeprzeprowadzona
przezAgnieszkęGórskąinterpretacjamłodzieńczegowierszaKsiężyc;badaczka
dostrzegławnimliczneinspiracjeliteraturąarabską(zwłaszczaBaśniamitysiąca
ijednejnocy),kształtująceobrazWilnawidzianegooczymamłodegopoety.
[Raptularzowiwschodniemu],odnalezionemuw2010iopublikowanemu
w2019roku,poświęconesąszkiceZbigniewaPrzychodniakaiUrszuliMakow-
skiej.Pierwszyzwymienionychautorówuznał[Raptularz]zapodstawowe,obok
[AlbumrysunkowegozpodróżynaWschód],archiwumpamięcipisarzainspiro-
waneperegrynacjądoZiemiŚwiętej.Badacznapodstawierękopisu[Raptula-
rza]zrekonstruowałzmiennekoncepcjeprowadzeniazapisówprzezSłowackiego,
atakżescharakteryzowałrodzajepoczynionychprzezeńnotatek,naktórezłożyły
sięzróżnicowanepodwzględemformyitreściwpisypoetyckie,diariuszoweoraz
rysunki.Wnikliwaanalizazawartościtegopodróżnegonotatnika,azwłaszczajego
funkcjimnemonicznych,zostałazwieńczonawnioskiem,że[Raptularzwschodni]
byłmiejscemzintensyfikowanejpracypisarskiej,zarównowczasiepodróży,jak
ipopowrociedoWłoch.[Raptularzwschodni]oglądanywtejperspektywiejawi
sięjakoprzestrzeńdziałaniapamięci,azgromadzonenotypodróżne,mapynie-
boskłonu,rysunkiiitinerariamogąbyćpostrzeganejakozbiórpamięciowychśla-
dów,pomysłówzapowiadającychpowstającepóźniejutwory.
RysunkiSłowackiegoz[Raptularzawschodniego]oraz[Albumrysunko-
wegozpodróżynaWschód]poddałaanalizieporównawczejUrszulaMakowska.
Autorkapostawiłasobiezacelokreśleniestatususzkicówplastycznychwodnie-
sieniudozapisówsłownychpoety,relacjizachodzącychmiędzytymidwoma
odmiennymisposobamidokumentowaniapodróży.Makowskazauważyła,że
rysunkibyłydlaSłowackiegoformąutrwalaniakrajobrazówiwrażeńwsposób
nieuchronnyznikającychzpolawidzenia.Natychmiastoworejestrowane,sta-
nowiłyutrwalenienietylkowidoku,lecztakżesamegoaktupatrzenia.Wich
kompozycję,cobadaczkadrobiazgowoudokumentowała,zostaławpisanaobec-
nośćutrwalającegopodmiotu,ruchujegoręki.Akwareleiwykonywaneołów-
kiemszkicepoetyzostałyporównanepodwzględemkompozycjim.in.zpracami
FranciszkaSmuglewiczaiZygmuntaVogla,costanowicennąpróbęumiejscowie-
niatwórczościplastycznejpoetynatlezjawiskartystycznychepoki.Ponadtoślady
pamięciwpisanewrysunkiwschodnieUrszulaMakowskazinterpretowałajako
nportale”otwierającedostępdoprzeszłościwłasnejSłowackiego,atakżedrogędo
zintegrowaniaprzezeńczasuminionegozteraźniejszościąiprzyszłością.
Kolejneartykuły(MariiBrackiejiRościsławaRadyszewskiego)zostałypoświę-
coneproblematyceukraińskiej.Brackascharakteryzowałacechyifunkcjono-
waniemnemotopoiukraińskichzuwzględnieniemkontekstuaksjologicznego
zarównowewczesnej,jakiwpóźnejtwórczościSłowackiego,odwołującsiędo
takichutworów,jakŻmija,BeniowskiczySensrebrnySalomei.ArtykułBrackiej
ukazujerównieżmechanizmyegzotyzacjiidemonizacjimotywówukraińskich,
głębokozwiązanychzkształtowaniemtożsamościbohaterówwspomnianych
utworów.DwoistycharakterpamięcioUkrainiewdramacieSensrebrnySalo-
meiprzedstawiłzkoleiRościsławRadyszewski.Badaczskoncentrowałuwagę
