Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RaptularzpodróżywschodniejJuliuszaSłowackiego–przestrzeńpamięcipoetyckiej
49
nieojakiekolwiekuchwytnezasadykompozycyjneuruchamianatychmiastkwe-
stięjegowłaściwościgenetyczno-diachronicznych,ważnychdlaustaleniazarówno
chronologiipisaniaRaptularza,jakifunkcjiposzczególnychjegoskładników.
PróbującodnaleźćkompozycyjneregułynotatnikaSłowackiego,należyłącz-
nieuwzględnićijegoskładnikitekstowe,irysunkowe.Wielewskazujenato,że
partiępoczątkowąstanowiły(opróczomówionejwyżejdzisiejszejkartypierw-
szejznlistem”domatkizotranto)znajdującesięnakońcuzeszyturysunki–
zotranto,zKorfu,następniezlądugreckiegoiEgiptu.DopieropóźniejSłowacki
zacząłwypełniaćpoczątkowekarty–najpierwstrofamiPodróżydoZiemiŚwię-
tejzNeapolu(k.2-34),następniewierszamicykluegipskiego(k.34-45).oznacza
to,żenajpierwwypełniałzeszytnodkońca”rysunkami(najczęściejnanoszonymi
wzdłużdłuższegobokukart),aniecopóźniejodnpoczątku”wpisywałutwory
iinnezapisytekstowe.Wistociewięcmamydoczynieniazkompozycjądwu-
osiowąopartąnazasadzierównoczesnegoprowadzeniadwóchrodzajówwpisów
(rysunkowychitekstowych)wdwóchprzeciwstawnychkierunkach,kuśrodkowi
zeszytu.Todlategonnajstarsze”–podwzględemdatywypełnienia–sąkarty
zkońcaipoczątkuzeszytu,annajmłodsze”kartyśrodkowe.Wdzisiejszymstanie
zeszytliczy76kart,pierwotniebyłoichconajmniej81,choćniemożnawyklu-
czyć,żezatraceniuuległokilkainnychkart,obecnienieznanych18.
Dlaścisłościrachunkuuwzględnijmyfakt,żewedlewszelkiegoprawdopodo-
bieństwadzisiejszekarty47i48(zrysunkamiodnoszącymisiędostarożytnego
Egiptu)pierwotnieznajdowałysięwkońcowejczęścizeszytu,pok.64).Wrezul-
tacie,wobecnejpostacinotatnikaośtekstowąRaptularzawypełniająpięćdziesiąt
czterykarty(k.2-46i49-57),naosirysunkowejznajdujesięnatomiastkartdwa-
dzieściadwie(k.47-48i57-76);niniejszarachubanieuwzględniakartrozproszo-
nych(którychpołożenianieznamy)orazfaktu,żeniektórekartystanowiąmelanż
składnikówtekstowychiplastycznych(np.k.56,57,68).Bodajmiejscemzbiegu
obunarracjijeststronarectokarty57,gdzieakwareladrzewa(libańskiego?)spo-
tykasięzesłownąnotatkąonubiorzemężczyzny”naWschodzie,dlategowpoda-
nymrachunkuzostaławłączonadoobuzbiorów.
Zkoleiwntekstowej”częściRaptularza,obejmującejkarty2-46i49-57,
możemydostrzec,pomimopewnychnieregularności,respektowaniediachronii
podróży,awięcigeograficznejmarszruty.Tutajnotatnikotwieraczęśćngrecka”,
wypełnionanakartach2-34tekstempoematuPodróżdoZiemiŚwiętejzNeapolu.
NarracjapieśniIiIII-VIIorazzaczętejpieśniVIIIobejmujeodcinekpodróży
zNeapoludoNauplionu(zwanegorównieżNapolidiRomania)wGrecji,tj.do
17września1836roku.Potemnastępujenegipska”częśćRaptularza(k.34r-46r),
18
Znanychjestpięćkartluźnych,przezSłowackiegoofiarowanychznajomym,dwiekarty
JózefowiReitzenheimowi(dziśwzbiorachBibliotekiJagiellońskiej,Rkp.BJ11561III),jednapo-
łówkakartywposiadaniuJ.I.Kraszewskiego(wzbiorachMuzeumNarodowegowWarszawie,
nrinw.Rys.Pol.2945)orazdwiekartyKornelaUjejskiego(zaginione).Kwestiataszczegółowo
zostałaprzedstawionawanonsowanejpublikacjizbiorowejRaptularzwschodniJuliuszaSłowac-
kiego.Edycja–studia–komentarze(t.2i3;zob.przyp.9).Zob.H.Biegeleisen,Nieznanydzien-
nikpodróżydoZiemiświętejJ.Słowackiego,nBibliotekaWarszawska”1906,t.4,s.466-492.
