Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
I.Pamięćzbiorowa-definicje,typy,funkcje
Przeszłośćprzeżytajakopamięć(tj.samarzeczywistośćdoświadczanaemo-
cjonalniejakowyposażonawwartości)możestanowićsatysfakcję,azetknię-
ciezniąmożepowodowaćdoznaniaestetyczne(wzniosłośćwKantowskim
rozumieniu),dawaćpoczuciewspaniałościbytu,takjakczynitosztuka(Szpo-
ciński2006:24).
Pamięćpotocznajesttakżewwiększymstopniuopiniotwórczaniżhistoria
pisanaprzezhistoryków(Szpociński2006:25);
▪jedenpunktwidzenia/wielośćpunktówwidzenia:historiiprzypisujesię
więczdystansowanieorazwielośćpunktówwidzenia,podczasgdypamięci-
uproszczeniaorazjedenpunktwidzenia.
Whistoriiinterpretacjeulegajązmianie,coniebudziniepokoju,gdyżuzna-
wanejestzaoczywistyelementhistorycznegopoznania.Natomiastpamięć
zbiorowa,chociażwrzeczywistościpodlegaprzekształceniom,uważa,że
jejprawdyodzwierciedlająniezmiennąistotęgrupy,sąwięcraznazawsze
ustaloneiniepodlegającezmianom(Wetsch,za:Szacka2006:26).
Historiaprezentujezatemnaukowypunktwidzenia-punktwidzeniadążą-
cegodoobiektywizmunaukowca-nacowskazują:wieloznaczność,niejasność,
ujęciewieloperspektywiczne.Pamięćwiążesięzpotocznympunktemwidzenia
-punktemwidzeniaprostegoczłowieka,przeciętnegoczłonkapewnejgrupy
społecznejikulturowej-czegowyrazemsą:uproszczeniaijednoznaczność;
▪
świętość/dyskursnaukowy:Bpamięćzbiorowasytuujeprzypominanie
wsferzeświętości.Historiawęszyzanią,czegokolwiekniedotknie,zamienia
wprozę(Nowak2011:35);
▪
sposóbfunkcjonowaniawiedzy:wydobywanieiwykorzystywaniewiedzy/
nabywanieiprzechowywaniewiedzy:nawiązującdotwierdzeniapsychologa
Hanakała,którypisał,żejednostkowapamięćludzkamożebyćanalizowana
wtrzechgłównychkontekstachteoretycznych:nabywania,wydobywaniaoraz
wykorzystywaniawiedzy,Szackapisze:BHistoriajestdlamnienabywaniem
iprzechowywaniemwiedzy,natomiastpamięćzbiorowajejwydobywaniem
iwykorzystywaniem”(Szacka2006:31).
Ciągłość,związekzgrupąspołeczną,podmiotowość,wielośćpamięci-to
podstawowecechy,któreodróżniająpamięćodhistorii
3
ipowodują,że-jak
3Wartozwrócićuwagę,żewyraźnerozróżnieniepamięcizbiorowejihistoriipodkreślane
jestgłówniewpracachsocjologów(Szacka,Szpociński)ikulturoznawców(J.iA.Assmann).
