Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
Językkształtujepamięćwsamejjejtreści,bonastawiaiukierunkowujepo-
strzeganieorazwpływanazatrzymaniedanych,współdeterminujączarazem
ichuporządkowanieidostarczajączeswejstronydanych,któreteżpodlegają
zatrzymaniu.Językwprowadzaprzetodokażdejjednostkowejpamięciin-
formacjeotym,conigdypostrzeżonebyćniemogło.Pozwalaonjednostce
przedewszystkimgromadzićopowieściprzodków,nieważne,prawdziwych
czyzmyślonych,izachowywaćjewpamięci,przemieszczająctymsamymjej
granicętak,żeobejmujeonaprzeszłośćodległą,którapoprzedzanarodzenie
samejjednostki,gdyżsprawia,żetautożsamiasięzeswymipoprzednikami:
zrównujeto,coodnichusłyszała,ztym,copostrzegałasama,przejmuje
wspomnieniapochodzącezselekcjiprzeznichdokonanychiprzesyconeich
subiektywizmem,zichperspektywąihierarchiąwartości(Pomian2006:146).
Oilewięcpamięćjestujęzykowiona,totradycjaidziedzictwo(rozumia-
newmyślustaleńJerzegoSzackiego)ujęzykowionemogą,aleniemusząbyć.
Jednocześniepamięćwydajesięterminemzakresowoszerszym,obejmującym
idziedzictwokulturowe,itradycję[tradycja,np.artystyczna,ujmowanajest
jakoczęśćdziedzictwakulturowego(Szczęsna,red.,2002:314)],oczymszerzej
wrozdziałachIiII.
▪
Relacjepamięćzbiorowaatekstkultury,wtymtekstustny.LeGoff,za
Pierre’emJanetem,podkreśla,żepodstawowączynnościąpamięciowąjest
prowadzenieopowiadania,pełniącefunkcjęspołeczną(LeGoff2007:102),co
stanowiprzedmiotrozważańwrozdzialeII.
▪
Wpływyoralnościnafunkcjonowaniepamięcizbiorowejorazowejpamięci
narealizacjętekstuustnego.Pamięćbowiemzdajesięczynnikiemkonstytutyw-
nymtekstufolkloruiwyróżnikiemoralności,któradefiniowanajestjako:
zabiegświadomejkondensacjiwiedzydołatworozpoznawalnych(konwen-
cjonalneatrybuty)przedstawieńobrazowychiprzekazywaniajej[pamięci]
podtąpostacią.Wtensposóbprzechowywanawiedzawkażdejchwilimoże
byćodzyskana,apoprzezumiejętnośćinterpretacjisymbolicznychcechczy
artybutówBrozwijana”dopełnejpostaci(Prejs2009:20).
TechnikętęMarekPrejsokreślajakoikonograficznewzorcepamięci.Oral-
nośćniejesttylkoustnymsposobemkomunikowania,leczrównieżkategorią
wskazującąnasystemwartościiobrazświatazawartym.in.wtekstachfolkloru,
atakżekształtującąpamięćzbiorową,którawpływanaobiegtekstówfolkloru.
ZagadnieniatesąpodjętewrozdziałachIIiV.
