Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
21
najprawdopodobniejnajsłabszymogniwemideologicznegołańcucha44.Ich
wymiarteoretycznyopracowałoficeripisarzAlbinvonTeufenbach,swego
czasuuznawanyzanajważniejszegoautoraaustriackiejpublicystkipatrio-
tycznej.Poglądy,iżaustriackamyślpaństwowapowinnabyćopartanakulcie
militaryzmu,pozostałyjednaknazawszenapapierzeinigdziepozakręgami
wiedeńskichpublicystówniewywoływałyoczekiwanegoentuzjazmu45,przy-
bierającformęzmitologizowanegoipowielanegoprzezstrukturywojskowe
zbiorowegorytuału46.Zjawiskoto-charakterystycznedlacałegowiekuXIX
-historyczniesięga,podobniejakwwypadkuniemieckim,czasówwojenna-
poleońskich,kiedywAustrii,azwłaszczawCzechach,próbowanoprowadzić
militarnąagitację,mającąnawzórniemieckizaszczepiaćprzekonanieomili-
tarno-obronnymwymiarzepatriotyzmu.Akcjataostateczniepozostałatylko
napoziomiedeklaracji.Wżadensposóbnieudałojejsięwykreowaćpodob-
negodoniemieckiegoprzeświadczeniaoprawdziwymmęstwiepolegającym
naoddaniużyciazaojczyznę.Innymisłowy,wzorzecmęskościrozumianej
jakogotowośćdoboju,poświęceniaiwrezultaciezłożeniaofiaryzżycianie
byłwwarunkachaustriackiejpaństwowościmożliwydozrealizowania47.
Natlekrzyżowaniasiętychhegemonicznychwzorcówmęskości,zwią-
zanychbądźtoznarastającymniemieckimnacjonalizmem,bądźzaustria-
ckimistrukturamipaństwowymi,powstawałwzorzecczeski.Musiałonpo
pierwszedokonaćsamookreśleniawstosunkudowzorcówhegemonicznych,
byćmożeatrakcyjniejszychkulturowoispołecznie,podrugiezaśzapropono-
waćwłasnątreśćnarodowejmęskości,uwzględniającąwłasneuwarunkowa-
nia.Oilejednakwzględemwzorcaniemieckiego,przenikającegodokultury
czeskichNiemcówuczestnicyczeskiegoruchunacjonalistycznegomogliso-
biepozwolićnajegootwartenegowanie,otylejużwzględemwzorcaaustria-
ckiegoniebyłotowpełnimożliwe.Koniecznebyłobowiemzawarciewtwo-
rzonymnazasadzieoporuwłasnymwzorcuelementówwspółuczestnictwa.
44
E.A.Schmidl,Diek.u.k.Armee:intergrierendesElementeineszerfallendenStaates?,[w:]
DasMilitärundderAufruchindieModerne,red.M.Epkenhans,G.P
.Groß,München2003,
s.143-150;B.Holzer,DasWerdenderMilitärschulinstutionenindenösterreichischenLändern
CisleithaniensunddiedamitverbundenenReformbestrebungen,TendenzenundImpulse,Wien
1990.
45
V
.Vlnas,VaterländischesEhrenbuchanebTruchlivypř{běhvychovyrakouskéhovlastence,
[w:]Vzdělán{aosvětavčeskékultuře19.stolet{,red.K.BlśhovśiV
.Petrbok,Praha2004,
s.95-97,por.teżI.śedivy,C.k./C.ak.vojácimezičeństv{marakuńanstv{m,[w:]R.Kučeraiin.,
Identityvčeskychzem{ch19.a20.stolet{.Hledán{aproměny,Praha2012,s.111-130.
46
P
.Pająk,op.cit.,s.99,por.teżE.Wiegandt,AustriaFelixczyliomicieGalicjiwpolskiej
proziewspółczesnej,Poznań1988,s.136;A.Seegers,Derk.u.k.SoldatimWerkArthur
Schnitzlers:FigurationenfremdbestimmterIdentitäten,Hamburg2009.
47
M.Hroch,Naprahu…,s.168.
