Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Platon,Państwo
Ajeżeliidzieosprawyserca,toPlatonniereagowałnaurokidziewcząt
iniekochałżadnejkobiety.Itosięteżodbiłowjegomyślachotym,jak
urządzićwprzyszłymspołeczeństwiestosunkikobietimężczyzn.Myśli
oschłeipedantyczne.Homoseksualistawroliorganizatoramałżeństwiro-
mansów.Interesowaligozawszechłopcynajzdolniejsiiludzienajbardziej
wybitniadobrzewychowani.Wewszystkichinnychwidziałtylkożywyma-
teriał,zktóregoprzypomocyżelaznejrękimożnainależyformowaćpo-
rządnydomlubporządnepaństwo;niepytającichoto,czytegochcą,czy
nieiczyimwtymdobrze,czyźle.
Instytucje-uważał-niesądlaprzyjemnościwszystkichjednostek.Jed-
nostkiludzkiesądlainstytucji.Chodzioporządneinstytucje,anie
oszczęściekażdejjednostkizosobna.Stądjegopaństwoidealneprzypo-
minajakiświelkiklasztor,kryminał,obózkoncentracyjnyalbopaństwoto-
talistyczne.Stądprojektysurowej,ścisłejcenzury,stosowaniakłamstwa
wpolityceiprzymusówbezwzględnychnawetwżyciunajbardziejprywat-
nym,choćbysięwtychwięzachmiałydławićjednostki.
PomiędzytesprawywplótłPlatonrefleksjeoformieitreściprozywzoro-
wej,oegoizmie,ogimnastyceioszanowaniuzdrowia,opróbowaniucha-
rakterówiokwalifikacjachsędziówilekarzy,okształceniuigimnastyce
dziewcząt,oprzysposobieniuwojskowymkobietidzieci,opensjachza
udziałwrządzie,oprawdzieiofałszu,oprzeznaczeniuiowolnejwoli,
owładzachduszyludzkiejiorównowadzewewnętrznej,ozaletachludz-
kich,obrakurównowagiiobardzowieluinnychsprawach.Tojestksiążka
otreściniezmierniebogatej.Mienisięwoczachitreścią,iformą.
Bomarazpostaćscenicznegoskeczuzjaskrawącharakterystykąosób
występującychnascenie,razmawyglądgawędy,razproroczejwizji.Raz
dialogpłyniejakpieśń,anainnymmiejscujestsiekanyjakrozmowana
sceniewkomedii.UczestnicydialogurazsięprzeciwstawiająSokratesowi
poważnieizsensem,awinnychmiejscachprzytakujątylkoniepotrzebnie,
abyjakośzpomocątychłatekprzerobićdługimonologSokratesanapozor-
nydialog.Inastrójrazjestwrozmowiepogodny,razponury,toznowu
podniosły,częstohumorystyczny;jesttamironiaisąkpiny,skargiimarze-
nia,tęsknotyisny,ataki,walki,dowcipy,maskowaniesięiotwieranieserca,
imówienierzeczyzdnaduszydobytychwpostaciżartów,jakbynigdynic,
iudawaniePytiidlażartu,imówienierzeczyzpozoruopacznych,nad
którymitylkopomyślećtrzeba,azaczynająświecić.Platonsięprzeważnie
bawi,pisząc.Uśmiechasię.Otymnigdynienależyzapominaćczytając.
UCZESTNICYROZMOWY
NajwięcejmówiązSokratesemdwajmłodziludzie:GlaukoniAdejmantos,
synowieAristona.TorodzenibraciaPlatona.Odznaczylisięwbitwiepod
Megarą.ObajwykształceniiprzyjaźniąsięzSokratesem.Inteligentnie
