Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
wniejniezwykłebogactwoopinii,szkół,nurtówimetodologii.Podobnie
rzeczmasięwujęciusynchronicznym,gdzieklasycznyjużpodziałJamesa
S.Holmesa(1988)odzwierciedlaróżnorodnośćpólbadawczychwobrębie
TranslationStudies.
Wczesnyetaprefleksjinaukowej,czylipodejściejęzykoznawcze,spro-
wadzałtłumaczadoniemalmechanicystycznejrolielementuukładukomu-
nikacyjnego,pasatransmisyjnegodoprzekazywaniasensów.Nieulega
wątpliwości,żewielezmieniłosięodczasu,kiedyAntoineBerman(1989:
677)nazwałtłumaczaUwielkimzapomnianym"wewszystkichdyskursach
otłumaczeniu,któregonietylkoinniuważajązaUprzezroczystego"iUwyco-
fanego",aleczęstoonsamtaksiebiepostrzega.Wieledożyczeniapozostawia
nadalrównieżświadomarefleksjanaukowa,poświęconacentralnej,wyda-
wałobysię,postaciaktutłumaczenia.Kompletnyopisfluktuacjipozycji
tłumaczanaprzestrzenidziejówiwróżnychujęciachmetodologicznych
wykraczadalekopozaramytejksiążki,niestanowiącponadtojejzasad-
niczegotematu.Ztegowzględuograniczęsiędoprzywołaniakilkuklu-
czowychmomentów,tymbardziejżejużsamaproblematykawidoczności
tłumaczawtekściebyłaróżniepostrzeganaioceniana:bądźjakopotępiane
naruszeniejegopostulowanejprzezroczystości,bądźteżjakonaturalnaetycz-
niekonsekwencjawtórnościprzekładu3.Pookresiejęzykoznawczym,wraz
zrozwojemsamejtraduktologii,zmieniałosięspojrzenienarolęiwkład
tłumaczawkońcowyefektjegopracy.Ewolucjęjegopozycjiwpisaćmożna
wkolejnezwroty(turns)(cf.Wolf,Fukari2007),jakiminaznaczonazostała
nowszahistoriatłumaczenia.SusanBassnetiAndréLefevere(1990)ogłosili
zwrotkulturowy(culturalturn),MichaelaWolf(2006)-zwrotspołeczny
(socialturn)4,wmiędzyczasiebyłpowrótetyczny(returntoethics)(Pym2001),
aostatniopowrótjęzykowy(linguisticre-turn)(Vandewegheetal.2007)
(cf.Pym2009:44;Heydel2009).Bezwątpieniaprzełomembyłouznanie
tłumaczazatwórcę,szczególniewodniesieniudoprzekładówtekstów
literackich,gdziezrzemieślnikaposzukującegonowejformydlacudzego
konceptupodniesionyzostałdorangidrugiegoautora(cf.Legeżyńska1999).
3Cf.Cordonnier1995:144-145.
4Oewolucjipodejściasocjologicznegowtranslatorycecf.Tryuk2014:20.