Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcie,istotaiklasyfikowaniepatologiispołecznych
zagrożeńdlapodmiotówpersonalnych,analizowanychnietylkozperspek-
tywyjednostki,aleimałychgrupspołecznych,atakżecałegospołeczeństwa.
Dokonanownimprzeglądudefinicjispołecznychpatologiiwpolskiejlitera-
turzenaukowej,analizycechzachowańzaliczanychdotejkategorii,relacji
pojęciaflpatologiespołeczne”wstosunkudoinnychpojęćbliskoznacznych,
iwreszcieprzedstawionopropozycjęichklasyfikowania,którapowstałajako
efektpracbadawczychiposłużyładozbudowaniastrukturycałejmonografii.
1.1.Patologia,patologiaspołeczna–przegląddefinicji
Wyjaśnieniezjawiskapatologiispołecznych,któretowarzysząrozwojowi
społecznemuludzkiejcywilizacji,wymaganawstępieprzyjrzeniasiędwom
pojęciom,którenastałeweszłydojęzykanauki,amianowiciepojęciom:
flpatologia”iflpatologiaspołeczna”.
flPatologia”totermin,którynastałezadomowiłsięobecniewnaukachme-
dycznych.Słowoflpatologia”zetymologicznegopunktuwidzeniapochodzi
zjęzykagreckiegoijestpołączniemdwóchsłów:páthos,oznaczającegoflcho-
robę”,flcierpienie”orazsłowalógosoznaczającegoflsłowo”,anajczęściejflna-
ukę”.Wdosłownymtłumaczeniupatologiaoznaczazatemnaukęochoro-
bachizwiązanymznimicierpieniem.Takisposóbrozumieniapowyższego
terminuznalazłodzwierciedleniewnaukachmedycznych,gdziepatologia
oznaczanaukęoprzyczynachchorób,mechanizmachichrozwojuiprzebie-
gu,objawachiskutkach.Wszerszym,praktycznymujęciu,obejmujewiele
naukmedycznychpodstawowych,takichjak:mikrobiologia,serologia,im-
munologia,anatomiaifizjologiapatologiczna,patologiamolekularna,rów-
nieżlicznezagadnieniazróżnychdziałówmedycynyklinicznej,wchodzą-
cychwzakrespatologiiszczegółowej20
Coprawdaterminflpatologia”zadomowiłsięprzedewszystkimwnaukach
medycznych,aleiwnaukachhumanistycznychorazspołecznych,począwszy
odXIXwiekuobowiązujeciąglejakopewienkanonmyśleniaodysfunkcjach
społecznych3,przyjmującpostaćpojęciaflpatologiaspołeczna”.Terminowi
temunadajesięnagruncienaukspołecznychpodwójneznaczenie4:
10popierwsze,patologiętraktujesięjakonaukęozjawiskachspołecznie
szkodliwych,patologicznych,obejmującychichetiologię,symptoma-
tologięiprofilaktykę;
20podrugie,patologiętraktujesięjakozespółzjawiskszkodliwych
wsensieindywidualnymlubwsensiegrupowym,ookreślonejgene-
zie,zasięguspołecznyminegatywnychskutkach.
2
Zob.Encyklopediamultimedialna,PWN,hasło:patologia,htps://encyklopedia.pwn.pl/
haslo/patologia;3955027.html[dostęp:10.02.2018].
3
I.Pospiszyl,Patologiespołeczne,resocjalizacja,Warszawa2008,s.11.
4
L.Pytka,Patologiaspołeczna,[w:]Elementarnepojęciapedagogikispołecznejipracysocjalnej,
T.Pilch,D.Lalak(red.),Warszawa1999,s.175.
12
