Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Patologia,patologiaspołeczna–przegląddefinicji
Patologiaspołecznajestnaukąinterdyscyplinarną,jakkolwiekniedo
końcaukonstytuowanąwstrukturzenaukspołecznych.Jestłączonaczęsto
zsocjologią,nagrunciektórejoznaczastanzakłóceniarównowagispołecznej,
charakteryzującysięosłabieniemwięzispołecznych,społecznegosystemu
normatywnegoiaksjologicznegoorazosłabieniemirozregulowaniemme-
chanizmówkontrolispołecznej5.Równieczęstopróbujesięjązaadoptowaćna
gruntkryminologii,bowiemobejmujeonaswoimzakresemmerytorycznym
praktyczniewszystkieformyprzestępczości.AlejakpiszeIrenaPospiszyl:
fl(…)byłobywielkąstratąwłączeniejejdoktórejśzistniejącychdyscyplin
naukowych(najczęściejłączonajestzsocjologiąikryminologią).Siłąnauki
opatologiachspołecznychjestczerpaniewiedzyzdorobkuinnychnauk.Cóż
byłobywiadomoouprzedzeniachspołecznychczyuzależnieniach,gdybynie
wykorzystanowiedzyokształtowaniusiętożsamościjednostkiczyustaleń
klinicystów,cowiedzianobyomobbingu,gdybyniesięgniętodosocjologicz-
nejwiedzyofunkcjonowaniugrup6”.
WincentyOkońdefiniujepatologięspołecznąjakonaukęfl(…)oprzyczy-
nach,objawachizwalczaniutakichchoróbspołecznych,jakprzestępczość,pi-
jaństwo,lekomaniaitd.7”Słabościątejstosunkowoprostejdefinicjijestzaliczenie
zjawiskpatologicznychdochoróbspołecznych,którewpowszechnymobiegu
rozumianesągłówniejakoflchorobyprzewlekłe,występującemasowo,zwią-
zanezokreślonymiwarunkamiżyciaspołeczeństwa8”.Zaliczasiędonichnp.
gruźlicę,alkoholizm,chorobyreumatyczne,chorobyprzenoszonedrogąpłcio-
wą,cukrzycę.Wtymkontekścietrudnojestująćwszystkiezjawiskauznawane
zapatologiespołecznewtejdośćszczególnejkategoriizjawiskocharakterze
medyczno-społecznym.ZkoleiAdamPodgóreckiuważajązadyscyplinęna-
ukową,którejobszaremzainteresowaniajestflrefleksjanadobjawamiiprzy-
czynamipowstaniaiistnieniaproblemówspołecznieszkodliwychorazśrod-
kamizaradczymiwobecnichstosowanymi”9.Niebędziejednakzbytwielkim
błędem,jeżeliwdalszejczęścirozważańprzyjmiemy,żepatologiaspołeczna
tonaukaospecyficznychformachzachowańidysfunkcjachspołecznych,
któreprzynosząnegatywneskutkizarównodlajednostki,jakigrupspo-
łecznych,anawetcałegospołeczeństwa.Wtymkontekściewartoprzyjrzećsię
bliżejdrugiemuznaczeniupowyższegoterminu.
Terminemflpatologiaspołeczna”jakoswoistąformąnegatywnegowod-
czuciuspołecznymzachowaniazaczętoposługiwaćsiępowszechniena
gruncienaukspołecznychwpierwszychlatachXXwiekuwamerykańskiej
iangielskiejliteraturzesocjologicznej.Oznaczałonfl(…)zachowaniaczy
postawyniezgodnezpowszechnieakceptowanymizasadamipostępowania
5
M.Jarosz,Samobójstwa,Warszawa1997,s.67.
6
I.Pospiszyl,Patologiespołeczne,resocjalizacja,dz.cyt.,s.18.
7
W.Okoń,Słownikpedagogiczny,Warszawa1981,s.221.
8
Multimedialnysłownikjęzykapolskiego,PWN,hasło:chorobyspołeczne,htps://sjp.pwn.pl/
sjp/choroby-spoleczne;2448504.html[dostęp:10.02.2018].
9
A.Podgórecki,Zagadnieniapatologiispołecznej,Warszawa1976,s.13.
13
