Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Patologia,patologiaspołeczna–przegląddefinicji
zjawiskniepokrywającychsięzkręgiemzjawiskobejmowanychprzezpoję-
ciazbliżone.Wychodzącztychzałożeń,patologięspołecznądefiniujejako
fl(…)zachowaniedziałającedestrukcyjnienaspołeczeństwo(lubjegoelemen-
ty),aprzytymniezgodnezwartościamipowszechnieuznanymiwdanym
kręgukulturowym”16.Autorpowyższejdefinicjizakłada,iżtylkozachowanie
możebyćpatologiczne,niezaśjegowytworyczykonsekwencje,ponadtotyl-
kozachowaniemożebyćdestrukcyjne,niezaśjegomotywy,gdyżtylkoono
możeprzynosićwymierneszkodyspołeczne.
MarianLipkapodpojęciemflpatologiaspołeczna”rozumieokreślonystan
postaw,zachowańisytuacjiżyciowych,(...)któresąszkodliwedlahistorycz-
nieuwarunkowanegopostępuipowodująujemnenastępstwadlawszech-
stronnegorozwojujednostki,grupylubcałegospołeczeństwa,apolegająna
nieprzestrzeganiuobowiązującychprzepisówprawa,normmoralnych,oby-
czajowychikulturowychoraznaodrzucaniulubnieposzanowaniuwartości
obiektywniezgodnychzinteresamijednostkiiogółuobywatelinaokreślo-
nymetapierozwojukraju17”.
WedługJerzegoKwaśniewskiegopojęcieflpatologia”określarozmaitefor-
myspołecznegozłaczyteżmówiącinaczej–społecznychdolegliwości.Zazło
uznajeonfl(…)tecechyżyciazbiorowego,którewżadensposóbniedadzą
siępogodzićzuznawanymiiakceptowanymipowszechniewartościami
społecznymi.Negatywneskutkimogąprzynosićróżnepostawyidziałania
jednostek,grupizbiorowości,stosunkimiędzyludźmiigrupamispołeczny-
mi,sposobyzarządzania,sposobyrozwiązywanianapięćikonfliktów,dzia-
łaniasformalizowanychinstytucji,urzędów,organizacjiczysystemówpoli-
tycznych,społecznychitp.”18
JacekSztumskitraktujezjawiskapatologicznejakoproblemyspołeczne
wszerokimiwęższymtegosłowaznaczeniu.Wpierwszymzwymienio-
nychznaczeńproblememspołecznymokreślawszystko,cojestprzedmiotem
zainteresowanianaukspołecznych.Wznaczeniuwęższymnatomiast–pro-
blemyspołecznetojegozdaniemtakiezjawiska,któresątakważnewżyciu
społeczeństwalubteżtakbulwersujące,żewywołująwjegoświadomości
określonyoddźwięk190
JacekWódz20zauważa,żenależyodróżnićproblemyspołeczneodpatolo-
giispołecznej.Patologiawiążesięzwyraźnymłamaniemładuspołecznego,
atakżeczęstojestzawinionaprzezosobyniąobjęte(np.alkoholizm).
Natomiastproblemspołecznyjestzjawiskiem,któreniejestbezpośrednio
zawinioneprzezosobynimdotknięte.Problemyspołecznefl(…)następują
16
A.Gaberle,Patologiaspołeczna,Warszawa1993,s.17–18.
17
M.Lipka,Zjawiskapatologiispołecznejwśródmłodzieży:studiumprawno-kryminologiczne,
Warszawa1977,s.15–16.
18
J.Kwaśniewski,Patologiaspołeczna.Wybraneproblemy,Warszawa1991,s.23.
19
J.Sztumski,Czymożemymówićopatologiispołecznej,[w:]Zjawiskapatologiispołecznej,
T.Sołtysiak(red.),Bydgoszcz1995.
20
J.Wódz,Socjologiadlaprawnikówipolitologów,Warszawa2000,s.172.
15
