Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Pedagogika.Podręcznikakademicki.T.1,Warszawa2003
ISBN83-01-14055-0,©byWNPWN2003
Rozdział2.Metodyzbieraniadanychwbadaniachpedagogicznych
39
byciabliskonauczycieliinawiązywaniaznimiinterakcjijestsukcesszkolny,
aporażkaoddalaodsiebieobiegrupyuczestniczącewcodziennymżyciuszkoły.
Niezawszeobserwacjaetnograficznaprzebiegaprzezwymienioneogniwa.
Wyjątekstanowiobserwacjazdarzeńkrytycznych.Polegaonanaskierowaniu
uwagibadaczanakonkretnyelementbadanegoterenu.Wówczasczynności
badawczeodrazuzostajązogniskowane,aobserwacjaprzybieraformęselektywną.
Wyrazistymprzykłademtakiegodziałaniajestopisobserwacji,jakiejdokonała
M.Chomczyńska-Miliszkiewicz,którąinteresowałproblemdestabilizacjitoż-
samościseksualnejmłodzieży.Obserwacjęprowadziławklubiemłodzieżowym,
podczasdyskotekiotwartejdlawszystkichorientacjiseksualnych.Otokrótki
fragmentjejopisuetnograficznego:
„Dominujązapachy[...]kosmetykówspecjalnieprodukowanychdlaobojgapłci.Niemal
wszyscygościedyskotekiubranisąwbiałekoszulki,gdyżtenajlepiejabsorbująszybko
migająceultrafiolety.Dominujemuzykatransowa,działającanadrogipiramidowe,
podobniejakkołysaniewózkiemdziałausypiająconaniemowlę.Światłalaserowe
sprawiają,żeobserwatorwidziruchytańczącychwprzerywanychnaułamkisekund
sekwencjach.Ruchrękiwyglądajakprzemieszczaniesięjejzpunktudopunktu,po
którympozostajerozmytyślad.Przezmomentwidaćzatemkilkarozmytychrąk,twarzy,
ciałjednejosoby.Takichosóbwotoczeniutańczącegojestwiele,panujeścisk.Tańczący
dotykająsię,całują,nierozpoznającpłcipartnera.Ichciałasąrozmazane.Wtakisposób
«rozmycie»społecznychkategoriipłciprzenosisięnarzeczywiste(amożenierzeczywis-
te)zachowanialudzi.Wjednejchwilimożnabyćkobietą,mężczyznączykimkolwiek
innym,niezależnieodtego,kimsięjestwsensiebiologicznymczytożsamościowym”
11
.
Autorka,przebywającwdyskotece,nieinteresowałasięrozpoznawaniem
terenu.Nieskupiałaswojejuwaginarozmowach,jakietoczyłysięprzystolikach
czywbardziejustronnychmiejscach.Natomiastcelowoskoncentrowałasięna
obserwacjibadanychwsytuacjitańca,ponieważtęsytuacjęuznałazazdarzenie
krytyczne,czylizdarzenie,napodstawiektóregomogławnioskowaćodestabilizacji
kategoriipłci.Badanibowiemznajdowalisięwwarunkachniemożnościwyraźnego
rozpoznaniapłciosóbtańczącychoboksiebie,apomimotegopodejmowaliwobec
nichzachowaniaseksualne.Napodstawietegozdarzeniaautorkamogłastwierdzić,
żebadaneprzezniązjawiskomamiejscewrzeczywistości.Zanimpodjęłabadania
etnograficzne,mogłajedynieonimwnioskowaćnapodstawieteoretycznych
interpretacji,któreznajdująsięwliteraturzepoświęconejkulturowymprzekazom
dotyczącympłci.Itakietropy(dane)teoretycznekierująuwagębadaczana
poszukiwaniezdarzeń,któreokażąsiękrytycznedlabadanegozjawiska,awięc
będąjegoprzejawem.
Daneuzyskanedrogąobserwacjietnograficznejzostająutrwalonewpostaci
opisuetnograficznego.Opistakipowstajewjęzykudoświadczenia,jakiezterenu
wyniósłbadacz.Wtekścieprzeplatająsięopisyzdarzeńzichanaliząiinterpretacją.
11
M.Chomczyńska-Miliszkiewicz,op.cit.,s.162.
