Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
CzęśćI.Naukowepodstawypedagogikiporównawczej
Znacznezainteresowaniepedagodzyczescypoświęciliszkolnictwuamerykańs-
kiemu,wktórymdopatrywanosięróżnychpozytywnych,aletakżenegatywnych
cech.Opublikowanoszeregksiążekisprawozdańpoświęconychtejtematyce.
Autoramiwiększościznichbylispecjaliściczescy,którzyodbylipodróżenaukowe
doStanówZjednoczonychizeszkolnictwemtegokrajuzapoznalisiębezpośrednio
(V.Pr
víhoda,J.Uher,F.Pražákiinni).
Większośćtychpractozaledwieopisysystemówoświatowychlubichczęści
wposzczególnychkrajach.PrawdziwąanalizęporównawcząprzedstawiłA.Hrazdil
(1934)wksiążceStr
"edníškolstvívdvandctistdtechevropsky
´ch(Szkolnictwo
średniewdwunastukrajacheuropejskich).Wpracytejpodpojęciem„szkoły
średniej”rozumiałówczesnegimnazja,szkołyrealneiichzagraniczneodpowied-
niki.PracaHrazdilanadalstanowiprzykładdlawspółczesnejpedagogikiporów-
nawczej,ajejwartośćpoleganatym,że(1)nietylkoopisałonstrukturęsystemów
szkolnictwaśredniegowdwunastukrajachEuropy,atakżeichwłaściwości
programoweorazorganizacjęprawną,alerównież(2)przeprowadziłporównawczą
analizęjakościowąniektórychznaczącychcechcharakterystycznychtychsystemów
(np.porównałliczbęszkółśrednichwposzczególnychkrajachwstosunkudo
liczbyobywateliitp.).
Oczywiściegodneuwagijestto,żedokonującanalizyjakościowejzbliżonych
parametrówszkolnictwaśredniegowbadanychkrajachEuropy,Hrazdilstwierdził
licznepodobieństwa.Najlepszewynikiosiągałyzazwyczajsystemyedukacyjne
Niemiec,FrancjiiAustrii.Czechosłowackieszkolnictwośrednieuzyskiwało
parametryniecolepszeodogólnejśredniejporównywanychkrajów
4
.
PoIIwojnieświatowej,azwłaszczaodlat60.naświecierozpocząłsięokres
burzliwegorozwojupedagogikiporównawczej(ostanieobecnympor.punkt2.3.).
SytuacjataniedotyczyłaCzechosłowacji.Powprowadzeniureżimutotalitarnego
w1948r.pedagogikaporównawczabyła–zprzyczynoczywistych–tępionado
tegostopnia,żejakodziedzinanaukiprzestałasięrozwijać.Wjejmiejscestarano
sięprzeforsować„krytykępedagogikiburżuazyjnej”(ówczesnytermin„naukowy”),
którabyłarodzajemnienaukowej,propagandowejdezinformacjioszkolnictwie
ipedagogicenaZachodzie.Odlat50.do80.wCzechachwydawanomnóstwo
artykułówiprac,którecałkowiciepotępiałynietylkopedagogikęburżuazyjną,ale
przedewszystkimpedagogikęporównawcząjakoabsolutnieniezgodnąideologicznie
z„pedagogikąsocjalistyczną”.
Częściowosytuacjętęilustrujenastępującetwierdzenie,zaczerpniętezakademickiego
podręcznikapedagogiki,wydanegoprzezWydziałFilozoficznyUniwersytetuKarola:
„Wkrajachkapitalistycznychpedagogikaporównawczastajesięczęstokroćśrodkiem
4
Należywziąćpoduwagę,żesystemedukacyjnyCzechosłowacjilat30.charakteryzowałsię
znacznymzróżnicowaniemregionalnym:najlepiejrozwiniętebyłoszkolnictwoczeskie,gorzejsłowackie
inajsłabiejszkolnictwoRusiPodkarpackiej(częściówczesnejCzechosłowacji).Wedługdanych,
przytoczonychprzezHrazdila,wrokuszkolnym1931/32wCzechachinaMorawachistniałoogółem
241szkółśrednich,podczasgdynaSłowacjijedynie48,anaterenieRusiPodkarpackiejtylko9.
