Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Korzenieizałożeniapedagogikiprzygodynaświecie
będzieszeksperymentować,tymlepiej”14.Akcentowałwtensposóbzna-
czenieindywidualnejdrogirozwojukażdegoczłowieka.To,cowobecczło-
wiekajestnadrzędneijestwartościąsamąwsobie–toprzyroda,natura.
Emersonuważał,żeistotnedlarozwojujestprzekraczanieswoichgranic:
DZawszeróbto,czegosięboisz”15.
PodobnieuważałHenryDavidThoreau(1817–1862)–amerykański
prozaik,poetairównieżfilozoftranscendentalista,któryswojeprzemyś-
leniaspisałposamotnympobycienałonienatury.Napodstawieswoich
doświadczeńnapisałdziełoWalden,wktórymwykazał,jakistotnejest
poznawaniegranicwłasnychmożliwościorazpoddawanieswoichdziałań
refleksjiinamysłowi,atakżepodkreślałistotękontaktówznaturą
16
.Dobrze
oddajetoponiższycytatpochodzącyzinnegoesejupisarza:
Wierzę,żeżyjącotoczeniprzezdzikąnaturę,będziemymieliczystszemyśli,
bogatszą,świeższą,nieograniczonąwyobraźnięjakniebo–naszerozumienie
istnienia,szerokiejakrówniny–naszintelektbędziemiałcośzburzyzpio-
runami,cośzrzek,górilasów–naszesercagłębiąibogactwemodpowiadać
będąmorzom17.
PodobniejakRousseauThoreaupodkreślałznaczenieDprzeżycia”,
doświadczaniażycia:
Zamieszkałemwlesie,albowiemchciałemżyćświadomie,stawiaćczoło
wyłącznienajbardziejważnymkwestiom,przekonaćsię,czypotrafięprzyswoić
sobieto,czegomożemnienauczyćżycie,abymwgodzinęśmiercinieodkrył,
żenieżyłem.Niechciałemprowadzićżycia,którenimniejest,wszakżycieto
takiskarb;niechciałemteżrezygnowaćzniczego,chybażebyłotoabsolutnie
konieczne18.
Dużeznaczeniemiałdlaniegorównieżindywidualizm:DPragnę,abyna
świeciebyłojaknajwięcejludziowłasnychdążeniach.Dlategoteżchciałbym,
ażebykażdyzwielkimstaraniemwybierałwłasnądrogęiszedłnaprzód
właśnienią,zamiastdrogąojca,matkiczysąsiada”19.
IndywidualnepodejściepostulowałtakżeWilliamJames(1842–1910)–
tenfilozofipsychologuważał,żeludziepowinnimyślećidziałaćzgodnie
14R.W
.Emerson,Natura,ZielonaSowa,Warszawa2008.
15Tamże.
16H.D.Thoreau,Walden,czyliżyciewlesie,PaństwowyInstytutWydawniczy,
Warszawa1991.
17Tenże,Sztukachodzenia,OficynaWydawniczaBractwaTrojka,Poznań2012.
18Tenże,Walden,czyliżycieł
19Tamże.
