Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Korzeniepedagogikiprzygody
21
zwłasnymipotrzebami.PodobniejakPlatonpodkreślał,żeprzygodajest
jedynieśrodkiemdoosiągnięciaceluwychowawczego
20
.DWedleJamesa
myślimyjedniepoto,byrozwiązywaćnaszeproblemy,awięcnaszeteorie
sąnarzędziami,którychużywamy,abyrozwiązaćproblemynaszegodoświad-
czenia,azatempowinnybyćocenianewkategoriachsukcesuwwypełnianiu
tegozadania”
21
.Teoriajestprawdziwa,jeślijestskuteczna–czyliwtedy,
gdyjejzałożeniasprawdzająsięwpraktyce22.
Najczęściejjednakjakogłównegoprekursorapedagogikiprzygodywska-
zujesięJohnaDeweya,żyjącegonaprzełomieXIXiXXwieku(1859–1952).
Byłonamerykańskimfilozofemipedagogiem,zwolennikiemteoriiprag-
matyzmu,twórcąkoncepcjiszkołypracywChicago(1896–1902),której
ideanadaljestpraktykowanawróżnychmiejscachnaświecie.Wswojej
filozofiinawiązywałmiędzyinnymidopoglądówJamesa.Jakopragmatyk
uznawał,żepunktemzarównowyjściowym,jakidocelowymjestdoświad-
czenie,akoncentrowaćsięnależynienarezultacie,alenasamymprocesie
badania,dociekania.Uważał,żeD[ł]edukacja,abymogłaosiągnąćswojecele
zarównonapoziomieindywidualnymjakinapoziomiespołecznym,musi
opieraćsięnadoświadczeniu,którezawszejestrzeczywiścieżyciowym
doświadczeniemjakiejśjednostki”
23
.Zdoświadczeniemnierozerwalnie
związanesądwiewzajemnieprzenikającesięzasady:ciągłościiinterakcji.
Zasadaciągłościoznacza,D[ł]żekażdedoświadczenieczerpiezarówno
ztego,cobyłowcześniej,jakizmieniawjakiśsposóbjakośćtego,conastąpi
potem”24.Natomiastzasadainterakcjiodnosisiędowzajemnegooddzia-
ływaniadwóchczynnikówdoświadczenia–uwarunkowańwewnętrznych
izewnętrznych,którełącznieskładająsięnaokreślonąsytuacjęwychowawczą.
Warunkiemzapewniającymwartośćowegodoświadczeniajestwystąpienie
takiejsytuacji,którawcześniejwżyciudanejosobysięniepojawiła,czyli
jestwyzwaniem–DJeśliwdanejsytuacjiniemamydoczynieniazsytuacją
wcześniejnieznaną,tożadneproblemyzwiązaneztymdoświadczeniemsię
niepojawią,atowłaśnietrudnościsąbodźcemdomyślenia”25.
Krytykującdotychczasowymodeledukacji,Deweyzaproponowałwłasny,
opierającysięnatrzechelementach:uczeniusięprzezdziałanieidoświad-
czenie,indywidualizmiepedagogicznymorazedukacjidodemokracji.
Edukacjaniemożebyćoderwanaodrzeczywistegożycia,tymsamym
20S.Priest,dz.cyt.,s.123.
21R.H.Popkin,A.Stroll,Filozofia,ZyskiS-ka,Poznań1994,s.464.
22Tamże,s.466.
23J.Dewey,Doświadczenieiedukacja,WarszawskaFirmaWydawniczaFW
,War-
szawa2014,s.83.
24Tamże,s.27.
25Tamże,s.71.
